Mehmet Emin Hazret’in, 1900’den 2024’e kadar ABD ile Çin arasındaki ilişkiyi kapsamlı bir şekilde ele alan “Çatışma ve İttifak: ABD ve Çin – Bir Asırlık Dans” adlı kitabı yayımlandı.
Uygur inkılapçı, yazar ve senarist Mehmet Emin Hazret’in “Çatışma ve İttifak: ABD ve Çin – Yüzyıllık Bir Dans” adlı kitabı yakın dönmede, İngilizce, Çince ve Türkçe dillerinde yayımlandı. Bu kitap, 1900’lerin başından günümüze kadar uzanan süreçte, dünyanın en önemli ve karmaşık ilişkilerinden biri olan ABD-Çin ilişkilerinin tarihsel gelişimini derinlemesine incelemektedir.
Prof. Dr. Alimcan İnayet, bu kitapla ilgili olarak yaptığı yorumunda, “Yazarın ‘Ejderhanın Korkusu TÜRKİYE: Türkiye-Çin İlişkilerinin Bilinmeyen Yönleri’ adlı kitabından sonra yayımlanan söz konusu kitap zengin içeriğiyle dikkat çekmektedir. ABD-Çin İlişkileri, ayrıca Uygur sorununun başlangıcı, tarihsel süreci, dinamikleri ve sonucu ile ilgili çok kapsamlı ve sistemli araştırmalar yapmış, güvenilir bilgi ve verilere dayanarak derin analiz ve çıkarımlarda bulunmuştur,” ifadelerinde bulunmıştır.
ABD ve Çin arasındaki ilişki, diplomatik, ekonomik, ideolojik, kültürel ve stratejik etkileşimlerin iç içe geçtiği bir yapıdır. Sıklıkla “karşılıklı bağımlılık ve rekabet paradoksu” olarak tanımlanan bu ilişki, iki küresel gücün ortak çıkarları ve çatışan hedefleri arasında sıkışmış bir tarih barındırmaktadır. Bu kitap, bu iki dev arasındaki bağlantıları anlamak için bir yol haritası sunmaktadır.
20. Yüzyılın başlarında, Çin Batı emperyalizminin ağır etkisi altında varoluş mücadelesi verirken, Amerika Birleşik Devletleri, Çin’in kalkınmasını, modernleşmesini ve küresel sisteme entegrasyonunu desteklemeyi amaçlayan bir politika izlemiştir. ABD, Qing Hanedanlığı’nı istikrara kavuşturmak için eğitim, teknoloji ve ekonomik kalkınma alanlarında ilerlemeyi teşvik etmiş, bu süreç Asya-Pasifik bölgesindeki Amerikan etkisini güçlendirmiştir.
1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla birlikte Soğuk Savaş dönemi, ABD-Çin ilişkilerinde stratejik ve ideolojik bir çatışmanın başlangıcı olmuştur. Bu süreçte ABD, Çin’i Sovyetler Birliği’ne karşı bir denge unsuru olarak görmeye çalışırken, Çin, Amerikan etkisine meydan okuyabilecek bağımsız bir güç olma yolunda ilerlemiştir.
ABD-Çin ilişkileri, modern dünyanın en karmaşık ve etkileyici jeopolitik danslarından birini temsil etmektedir. Bu kitap, bu ilişkinin tarihî boyunca yaşanan dönüm noktalarını ele alarak okuyucuyu dairenin dışına çıkarıp geniş bir perspektif sunmayı hedeflemektedir.
ÇİN-ABD İLİŞKİLERİNDE DÖNÜŞÜM VE KÜRESEL REKABET
Bu kitap, ABD’nin uzun süredir Çin’in kalkınmasını destekleyen politikaları ile Çin’in bugün ABD’yi küresel liderlik konumundan uzaklaştırma çabaları arasındaki çelişkili ilişkiyi derinlemesine inceliyor. Tarihsel ve politik bağlamları ele alarak, bu ilişkideki karmaşık yapıyı ve Amerikan ekonomik ve teknolojik desteğinin Çin’in küresel bir rakip olarak yükselişine nasıl katkıda bulunduğunu gözler önüne seriyor. Bu analiz, okuyuculara, ABD-Çin ilişkilerinin çok boyutlu doğasını ve küresel dinamikler üzerindeki etkilerini anlama fırsatı sunmaktadır.
Kitap aynı zamanda, Çin’in küresel medya, diplomasi ve finansal ağları nasıl kullandığını detaylandırıyor. Yumuşak güç stratejileri ve stratejik ortaklıklar, Çin’in Amerikan etkisini dengelemek ve azaltmak için kullandığı önemli araçlardır. Bu süreç, askeri ve ekonomik rekabetin ötesine geçerek, kültürel ve ideolojik alanlara kadar uzanmaktadır. Çin’in, kültürel stratejiler yoluyla Amerikan etkisini dengeleme çabaları, bu süregelen rekabetin önemli bir boyutunu oluşturuyor.
ABD-Çin ilişkilerinin bu karmaşık seyri, yalnızca iki ülke için değil, tüm dünya için derin etkiler barındırmaktadır. Bu ilişkiyi anlamak, günümüzün küresel dinamiklerini kavrayabilmek ve gelecekteki gelişmeleri öngörebilmek açısından kritik öneme sahiptir. Bu kitap, sadece tarihsel bir bakış açısı sunmakla kalmıyor; aynı zamanda, ABD-Çin ilişkilerinin gelecekteki olası yönelimlerine dair önemli sorular gündeme getiriyor. Çin’in ekonomik, askeri ve diplomatik stratejilerini inceleyerek, ABD’nin bu süper güce karşı verebileceği yanıtları değerlendiriyor ve bu rekabetin küresel düzeni nasıl şekillendirebileceğini analiz ediyor.
Ayrıca, bu mücadeleden doğabilecek potansiyel ittifaklar ve ekonomik ortaklıklar inceleniyor. Diğer büyük güçlerin ve küresel aktörlerin değişen manzarada nasıl konumlanabileceği de detaylı bir şekilde ele alınıyor. ABD-Çin rekabetinin etkileri, Asya-Pasifik’ten Afrika, Latin Amerika ve Orta Doğu’ya kadar geniş bir coğrafi alanda hissedilmektedir. Bu kitap, bu büyük güç mücadelesinin dalgalanma etkilerini ve bu rekabetin küresel düzen üzerindeki dönüşüm potansiyelini aydınlatmayı hedeflemektedir.
Sonuç olarak, ABD ve Çin arasındaki karmaşık yolculuk, krizler, ekonomik anlaşmazlıklar, diplomatik çatışmalar ve güç mücadeleleriyle şekillenmiştir. Bu kitap, iki ülkenin stratejik manevralarını ve bu manevraların dünya üzerindeki geniş kapsamlı sonuçlarını inceleyerek okuyucuya değerli bir perspektif sunmaktadır.
MEHMET EMİN HAZRET KİMİDİR?
Mehmet Emin Hazret, 1950 yılında Doğu Türkistan’ın Hoten Vilayetine bağlı Karakaş ilçesinde doğdu. Karakaş’ta toprak sahibi olan babası, işgalci Çin yönetimi tarafından “Halk Düşmanı” ilan edilerek işkenceyle öldürüldü. Kendisi ve kardeşleri, annelerinin himayesinde büyüdü. İlk, orta ve lise öğrenimini Karakaş’ta tamamladı. 1976’da Ürümçi’deki Üniversitenin Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1982-1983 yıllarında Pekin’e giderek Pekin Sinema Üniversitesi Senaryo Bölümü’nde yüksek lisans öğrenimini tamamladı.
1982’de “Rena’nın Düğünü – Rena’nın Toyi”, 1984’te “Nurnisa” ve 1988’de “Bekârlar Ailesi – Boytaklar Ailesi” filmlerini çekerek Uygur sinemasına kazandırdı. Bu filmlerden bazıları ödül aldı. 1986 Temmuz ayında Çin’i temsilen Çekoslovakya’nın Karlovy Vary Film Festivali’ne katıldı.
1976-1989 yılları arasında, Çin’de çok sayıda hikâye, şiir, roman ve araştırma yazısı yayımladı ve bu eserlerini kitaplaştırdı.
1989 yılında, siyasi sebeplerle Çin’den ayrılmak zorunda kaldı ve Türkiye’ye sığınarak İstanbul’a yerleşti. 1989-1994 yılları arasında köşe yazarlığı yaptı. 1992’de İstanbul’da düzenlenen Dünya Doğu Türkistan Büyük Kurultayı Düzenleme Komitesi’nde yer aldı ve yapılan seçimlerde Doğu Türkistan Milli Kurultayı Yürütme Kurulu Başkanlığı’na seçildi. 1993-1996 yılları arasında Doğu Türkistan Vakfı Genel Sekreterliği görevini yürüttü.
Biri kız, iki çocuk babası olan Mehmet Emin Hazret, Çince, Rusça, Uygurca ve bütün Türk lehçelerini bilmektedir.
Yayınlanmış eserleri:
Doğu Türkistan Mektupları – 1993
İstiklal Mücadelesi (Türkçe, Uygurca ve Kiril Alfabesi ile) – 1997
Benim Sevgilim (Mining Aşikim) Uygurca Şiirler toplamı – 2004
Şiirler ve Rubailer Uygurca Şiirler toplamı – 2004
Ejderhanın Korkusu: Türkiye – 2011
İlk yorum yapan siz olun