Kanada’nın en büyük kamu emeklilik fonlarının Çin’deki yatırımları, bazılarının Çin’in Uygurlara yönelik baskılarını finanse ettiği iddiaları ve iki ülke arasındaki kötüleşen ilişkiler nedeniyle daha fazla incelemeye tabi tutuluyor.
Son zamanlarda, Ontario Teachers’ Pension Plan ve British Columbia Investment Management Corporation’ın temsilcileri, Kanada-Çin ilişkilerini inceleyen bir parlamento komitesine, bu ülkeyle ilgili artan riskler nedeniyle Çin’deki yeni doğrudan yatırımları duraklattıklarını söylediler.
Bu duraklama, 2019 ve 2021 Kanada seçimlerine Çin’in dış müdahalesi ve Çin devlet aktörlerinin Komünist Partiye karşı çıkan Kanadalıları taciz ettiği iddiaları arasında geldi. Bu ayın başlarında Kanada, Çinli bir konsolosluk yetkilisini sınır dışı etti ve Çin, Kanadalı bir diplomatı sınır dışı ederek saatler içinde misilleme yaptı.
SORUMLU BİR ŞEKİLSE YATIRIM YAPILMALI
Ancak Kanada’nın en büyük iki kamu emeklilik yatırımcısı – Kanada Emeklilik Planı Yatırım Kurulu ve Caisse de dépôt et place du Québec – Kanadalılara getiri sağlamak için dünyanın en büyük ikinci ekonomisine yatırım yapmak zorunda olduklarını söylüyorlar ve Çin’e sorumlu bir şekilde yatırım yapabileceklerine de söz veriyorlar.
Kanada Emeklilik Planı Yatırım Kurulu’nun kıdemli yönetici direktörü Michel Leduc, fonun “Çin’den tamamen kaçınmak yerine, edindiğimiz varlık türleri ve farklı siyasi ve jeopolitik risk seviyeleri konusunda çok dikkatli davranabiliriz” diyor. Emeklilik planı, Çin’deki 536 milyar dolarlık net varlığının yüzde 10’una sahip.
BİRÇOK ŞİRKET ZORLA ÇALIŞTIRMA TEDARİK ZİNCİRİNİN BİR PARÇASIDIR
Uygur Haklarını Savunuculuk Projesi’nin icra direktörü Mehmet Tohti, Kanadalıların emekli maaşlarının Çin hükümetinin kendi halkına yönelik zulmünden yararlanan veya buna olanak sağlayan şirketlere yatırıldığını söylüyor.
Mehmet Tothi, yakın tarihli bir röportajda “Çin’e yatırım yapan şirketler arasında birçoğu zorla çalıştırma tedarik zincirinin bir parçası olmuş durumda” ifadelerini kullanmıştı.
Kasım ayında Tohti, parlamento komitesine Quebec’in emeklilik fonu yöneticisinin Uygur soykırımı ve zorla çalıştırmayla bağlantılı şirketlere 2 milyar dolardan fazla yatırım yaptığını söyledi.
ULUSLARARASI KURULUŞLAR SOYKIRIM OLARAK TANIYOR
BM İnsan Hakları Ofisi geçen Ağustos ayında Çin’in Doğu Türkistan’daki Uygur halkına karşı “ciddi insan hakları ihlalleri” işlediğini söyledi ve “İşkence, cinsel şiddet, kötü muamele, zorla tıbbi tedavi ve zorla çalıştırma iddiaları” hakkında daha fazla soruşturma yapılması çağrısında bulundu.
2021’de Kanada Parlamentosu, Çin hükümetinin Uygur halkına yönelik muamelesini “soykırım” olarak nitelendirdir.
GÜNEŞ PANELLERİNİN ÜRETİMİNDE ZORLA ÇALIŞTIRMA BAĞLANTISI
Leduc, fonun Çin’e yatırım yapması konusunda temkinli davransa da, güneş panelleri gibi bazı ürünler söz konusu olduğunda tedarik zincirlerini izlemenin kolay olmadığını, çünkü dünyadaki arzın büyük kısmının Çin’deki farklı bölgelerden geldiğini söylüyor.
ABD hükümetine göre, güneş panellerinde kilit bir malzeme olan polisilikonun dünyadaki arzının neredeyse yarısı, Uygur halkının yaşadığı Doğu Türkistan’da üretiliyor. ABD, birkaç panel üreticisinin Uygurları zorla çalıştırmakla suçlandığını söylüyor. ABD’li yetkililer, dünyadaki güneş paneli üretiminin çoğunun Çin’de gerçekleştiği için, hangi panellerin Doğu Türkistan’da üretilen polisilikon içerebileceğini tespit etmenin neredeyse imkansız olduğunu söylüyor.
Leduc, fonun tedarik zincirlerini anlamak için ellerinden gelenin en iyisini yapan şirketlerle çalışmak istediğini söylüyor.
İlk yorum yapan siz olun