Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP), ‘radikalleşme’ bahanesi altında, Doğu Türkistan’daki Müslüman uygur Türk halkına karşı uyguladığı ‘asimilasyon’ politikası, Doğu Türkistan’ı dünyanın en büyük açık hava hapishanesine döndürdü. Yasakçı uygulamalar, milli ve İslami geleneklere göre yetişecek nesli, tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.
Çin Komünist Partisi’in ‘dayatma’ ve ‘Çinlileştirme’ politikaları yüzünden Doğu Türkistan’ın dünyanın en büyük açık hava hapishanesine döndüğünü ileri sürüldü.
Çin hükümetinin uygulamaya koyduğu, ‘Çinlileştirme’ ve ‘dinsizleştirme’ politikasının Uygur, etnik Kazak ve Doğu Türkistan’daki diğer Müslümanların yaşamlarını etkilediği; İslami geleneklere göre yetişecek neslin de tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına neden olduğu bildirildi.
Dogu Türkistan’da yaşayan ve çalışan birçok Çinli Müslüman Han, ‘Bitter Winter’ habere Doğu Türkistan’daki durumu nasıl algıladıklarını anlattı.
GELENEKLERLE MÜCADELE
Doğu Türkistan’ın Korla kentindeki bir dükkan sahibi, yakın zamanda birkaç Hui arkadaşını, yemeğe davet ettiğini ve helal yemek için özel düzenlemeler yaptığını söyledi.
‘Yaptığı yemeğin helal olduğunu, içinde domuz eti olmadığını söyledi.Ancak arkadaşının tepkisiyle karşılaştı. Artık bu tarz konuşmaların yapılmaması gerektiğini söyleyen arkadaşı, telefonlarının polis tarafından dinlendiğini ve bu yüzden çalışma kampında hapsedilme ihtimallerinin olduğunu söyledi.
Kıyafet satan bir dükkâncı ise, Uygur bir kızın dükkânına kıyafet almak için geldiğini ve bir etek beğendiğini söyledi. Ancak annesi eteğin uç kısmındaki İslâmi desene işaret etti ve giysiyi alamayacaklarını söyledi. Annesi ayrıca, hükümetin İslâmi bir tasarıma sahip herhangi bir giysi giyilemeyeceğini söylediğini de belirtti.
Şubat 2015’te, Doğu Türkistan makamları, Urumçi’nin kamusal alanlarında peçe ve burka yasağı ile ilgili yönetmelikleri kabul etti.
Düzenlemeler sadece burkalarla bitmiyor, İslâmi semboller veya kalıpları betimleyen cüppelerin veya kıyafetlerin kullanılmasını da kapsıyor. Uygur kadınların yüzlerini örtmeleri ve erkeklerin uzun sakal bırakmalarını yasaklayan Çin hükümeti ayrıca, Hui Müslümanlarının beyaz takma başlık takmasına da izin vermiyor.
Dükkân sahibi ayrıca, eğer bir Müslüman’ın uzun sakal bırakması ve toplum yetkilileri tarafından keşfedilmesi durumunda, sakalın derhal zorla kesileceğini ve bu kişinin de kendi isteğiyle sakalını kestiğini belirten bir açıklama yapması gerektiğini açıkladı.
Uygurlar genellikle yere battaniye koymaya ve üstüne oturmaya alışkındır; ancak, Çin Komünist Partisi (ÇKP), şimdi Uygurların kanepeler ve sehpalar satın alarak, koltukta oturmasını istiyor.
‘ARTIK OKULDA, UYGUR DİLİNİ KONUŞAMIYORUM’
Han sakinlerinden biri Bitter Winter’e yaptığı açıklamada, Uygurlu bir kıza “Okulda Uygur dilini biliyor musunuz?” diye sorduğunu söyledi.
Genç kız, “Uygur dilini öğrenmiyoruz. Öğretmenim, tek bir Uygur dili kitabının bile evde saklanamayacağını söyledi. Bütün o kitapları attım. Artık Uygur dilini konuşamıyorum. Küçük erkek kardeşimle iletişim kurarken, el hareketlerini kullanmak zorunda kalabiliriz; ancak hiçbir zaman Uygurca kullanmayabiliriz. Ayrıca büyükannemi görmekten korkuyorum çünkü Mandarin dili konuşamıyor. Büyükannemi gördüğümde, onunla iletişim kuramıyorum.”
2019’da Çin Komünist Partisi (ÇKP), Uygurların geçmişte böyle etnik Han festivallerini hiç kutlamamasına rağmen, Bahar Festivali’ni kutlamasını emretti. Bahar Şenliği’nden önce, Hotan belediye yetkilileri, Uygurların evlerinde bu Han kutlamalarının tipik fenerlerini kapıya sokmak ve zorla beygirler göndermek ve asmak için etnik Hans topladılar.
Yetkililer, bir Uygur evinde yayınlanan her beyit için 20 RMB (yaklaşık 3 $) ödediler ve bu hareketin amacının Uygurlar düşüncesini dönüştürmek olduğunu, böylelikle Hans’tan öğrenip ülkeyi, daha güçlü yapmak için birleşmelerini sağlamak olduğunu iddia ettiler.
HER YERE KONTROL EDİLEN
KİMLİK KARTLARIYLA GİRİLEBİLİYOR
Doğu Türkistan’da bir öğretmen bana, vatandaşların artık kimliklerini her yere götürebileceklerini söyledi. Bir okula, konut mahallesine, hastaneye, bankaya, restorana veya perakende satış mağazasına gidip gelmese de, her zaman kimlik kartlarını taşımaları gerekir. Kimlik kartı olmadan restoranlarda bile yemek yiyemezler. Eşya satın almak için bir alışveriş merkezine girerken, tıpkı bir uçağa binerken olduğu gibi, tam bir vücut araştırması yapmak zorundalar. Kişinin kimlik kartındaki fotoğraf ile gerçek görünüm arasında bile hafif bir tutarsızlık varsa, taranmaya devam etmek için başka bir yere gitmeleri gerekir. Yanlarında kimlik kartı olmadan alışveriş merkezine gidenlerinse karakola götürülüp orada kontrol edildiği söylendi.
CASUSLUK ZORUNLU OLUYOR
İsimini vermek istemeyen bir hapishane gardiyanı, Uygurların, kavgaya girmemelerine veya kırmızı trafik ışığında durmalarına rağmen eğitim kamplarında dönüşüm içinde gönderildiklerini belirterek şunları söyledi
“Bıçak gibi kesici takımları izinsiz olarak evden çıkarmak yasak. Suç işleyenlerin adlarını vermek zorundasınız. Bu bilgiyi verirseniz, işkenceye maruz kalmazsınız. Bunu yapmayı reddederseniz işkenceye maruz kalıyorsunuz. Bu durum, insanları birbirlerini rapor etmeye zorladı. On yıldan uzun bir süre önce kavga eden bazı insanlar bile rapor edildi ve tutuklandı. ”
Bu Uygurların ne kadar süre tutuklanacağına gelince, “Hükümet onları serbest bırakmayı planlamıyor. Hükümet Uygurların işlediği suçları asla açıklamadı. Çin Komünist Partisi (ÇKP) sadece Uygurları sindirmek istiyor. Uygurlar caddede yürürken, Han halkınından birinin geçtiğini gördüklerinde başlarını aşağı tutarlar. Kazara bir Han’lıya rastlarlarsa, aceleyle özür dilemek zorundalar ”
Kaynak: BitterWinter (XiangYi) Türkçesi: TimeTürk
İlk yorum yapan siz olun