Yeneroğlu: Uygurlara 'Türkiye'den çek git' deniyor

Milletvekili Mustafa Yeneroğlu: Göç İdaresi Uygurlara hukuki güvenlik sağlamıyor, fiilen Çin’e ‘sınır dışı etmemeyi lütuf olarak görüyor ve uygulamada ‘Türkiye’den çek git’ diyor.

Son dönemde İstanbul 16. ve 18. İdare Mahkemeleri, iki Uygur Türkü’nün “Ülkelerine iadesi halinde zulme maruz kalacakları konusunda ciddi, somut maddi delil yok” gerekçesiyle Pekin’e iadesine onay veren bir karar almıştı.

Bağımsız Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, 14 Mart 2025 tarihinde, Uygur Türklerinin Türkiye’de maruz bırakıldığı insan hakları ihlallerine karşı tepki göstermiş ve TBMM’de konuyla ilgili bir soru önergesi sunmuştu.

Açıklamamda Yeneroğlu “İçişleri Bakanlığı Çin’deki ağır insan hakları ihlallerini göz ardı ederek sınır dışı kararları veriyor ve Uygur Türklerine ülkeyi terk etmeleri doğrultusunda baskı yapıyor, mahkemeleri de idarenin gerekçesiz kararlarını kopyala-yapıştır yöntemi ile teyit ediyor, uzun yıllardır ülkemizde yaşayan Uygur Türklerinin zaten hak ettikleri vatandaşlık başvurularına cevap verilmiyor, erteleniyor veya reddediliyor, insani ikamet başvuruları da reddediliyor,” demişti.

Göç İdaresi Başkanlığı cevap niteliğinde bir açıklama yapıp iddiaların gerçek dışı olduğunu belirtti. Yeneroğlu, bu cevapla ilgili “Aslında tam da böyle içeriği manipülatif bir cevap bekliyordum. Maalesef devlet kurumlarının çoğu artık uzun zamandır günü kurtarma derdinde, bu acı haldeler,” dedi.

“Bizim iddialarımız gerçek dışı değil, belgelerle sabit. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı görevinin aksine kanunlara uyarak hukuki güvenlik sağlamıyor, hukuki güvenlik dışında fiilen Çin’e ‘sınır dışı edilmemeyi’ lütfetmiş oluyor ve uygulamada ‘Türkiye’den çek git’ diyor. Böylece hukuk devleti iddiasının gereğini yerine getirmiyor,” diyen Yeneroğlu sosyla medyada Göç İdaresinin şu kararını paylaştı:

“Göç İdaresi sınır dışı kararı veriyor, tabiri caizse ne halin varsa gör diyor. Yani zorla Çin’e gönderemem ama sana da rahat vermem, Türkiye’de kalamazsın diyor. Dolayısıyla belirsizlik ve çaresizlik içinde bırakıyor,” diyen Yeneroğlu, Çin’in güvenli ülke olmaması sebebiyle ve bunu açıkça belirterek Uygurlara hukuken sınır dışı kararı vermemesi ve ikamet izni ile Türkiye’de bir perspektif sunması gerektiğini savunuyor.

“Göç İdaresinin sınır dışı kararı üzerine dava açılması üzerine mahkemeler, de dosyaları ciddi manada incelemeden, Çin’deki durumu, BM ve insan hakları kuruluşları raporlarını hiç dikkate almadan, değerlendirmesinde yüksek mahkemelerin içtihatlarını ve kanunlarımızı gözardı ederek idarenin kararlarını teyit ediyor,” diyen vekil, “Mahkeme kararları: İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı Uygur Türklerine insani ikamet izni vermesi gerekirken yaygın olarak bu statüyü de reddediyor,” ifadelerini kullanıyor.

Yeneroğlu ayrıca, hükümet ve İçişleri Bakanlığına Türkiye’de bulunan Uygur Türklerine uyguladığı hukuksuz ve Türkiye’nin iddiaları ile örtüşmeyen tutumunu gözden geçirmesi ve Çin’de ölüm tehlikesi ve ağır insan hakları ihlalleri ile karşı karşıya olan soydaşlarımıza kalıcı bir perspektif sunması çağrısında bulunuyor.

EN AZ 8 UYGUR’UN ÇİN’E İADE EDİLDİĞİ TESPİT EDİLDİ

Göç İdaresi, Uygur Türklerinin Çin’e geri gönderilmesiyle ilgili haberlerini reddeden açıklamasında daha öncedeki açıklamalarında olduğu gibi “hiçbir Uygur’u Çin’e göndermedik” yalanını yineledi. Oysa Uygur Haber’in edinebildiği bilgilere göre en az 8 Uygur farklı tarihlerde, farklı şekillerde Çin’e iade edildi.

Uygur kadın Zinnetgül Tursun iki kızı Sehinur (4) ve Sabiha (1,5) ile birlikte Tacikistan aktarmalı olarak Çin polislerine teslim edildi. Zinnetgül’ün gönderildikten sonra Çin hapishanelerinde vefat ettiği haberlerde yer aldı. Aynı dönemde Memet Emin Sabir, Aimuzi Kuwanhan dahil birkaç Uygurun daha aynı yolla gönderildiği iddia ediliyor.

Onların dışında Avukat Mehmet Okatan’nın müvekkili Burhan Kerim ve aşağıda adı geçen Muhammed Ali ve Adil Can Tohti gibi Uygurlar da Çin’e iade edildi.