Uygurlardan, İrlanda’ya Çin ile görüşmelerde insan haklarını önceliklendirme çağrısı

İrlanda’daki Uygurlar ve Hong Konglular, Çin Dışişleri Bakanı’nın ziyareti sırasında İrlanda hükümetinin insan hakları konusuna öncülük vermesini, Çin’in soykırım politikalarına ve sınır ötesi baskılarına karşı net bir duruş sergilemesini talep etti.

İrlanda’da yaşayan Uygurlar ve Hong Konglular, 17 Şubat 2025’te İrlanda hükümetine açık bir mektup göndererek, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yapılacak görüşmelerde insan hakları merkezli bir yaklaşım benimsenmesi çağrısında bulundu.

Buna ek olarak, İrlanda Uygur Kültür Derneği’nin öncülüğünde İrlandalı Uygurlar, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin İrlanda Başbakanı Micheál Martin ve Başbakan Yardımcısı Simon Harris TD ile görüşmesinden önce bir gösteri düzenledi. Protestoda, İrlanda hükümetinin Uygur toplumunun maruz kaldığı insan hakları ihlallerini gündeme getirmesi istendi. Gösteride, “Çin ile ekonomik ilişkiler insan haklarından önce gelmemelidir,” mesajı vurgulandı.

İrlandalı gazeteci Finbarr Bermingham, mektubu sosyal medya platformu X’te paylaştı. Mektupta, Çin hükümetinin özellikle İrlanda’daki Uygur ve Hong Kong diasporalarına yönelik sınır ötesi baskıları, soykırım politikaları ve siyasi gerekçelerle yapılan tutuklamalar konusundaki endişeler dile getirildi.

Diaspora toplulukları, Çin devlet aktörlerinin rejim karşıtlarını hedef alan artan gözetim ve taciz faaliyetlerine dikkat çekti. Pek çok muhalifin, hatta İrlanda’da bile misilleme korkusu taşıdığı belirtildi. Mektupta, bu korkunun insanların açıkça protesto etmelerini veya fikirlerini ifade etmelerini engellediği ve hem İrlanda’daki hem de yurt dışındaki ailelerinin güvenliği konusunda endişe duydukları ifade edildi. Ayrıca, İrlanda hükümetinin vatandaşlarını ve sakinlerini bu tür tehditlerden koruma sorumluluğu olduğu vurgulandı. Sınır ötesi baskıların AB genelinde giderek büyüyen bir sorun haline geldiğine dikkat çekildi.

Mektupta diaspora toplulukları, İrlanda hükümetine tarihsel olarak insan haklarına olan bağlılığını hatırlattı. Hükümeti, Uygurların kitlesel gözaltına alınması ve zorla asimilasyonunu içeren Doğu Türkistan’daki devam eden vahşetlerin yanı sıra Hong Kong’daki özgürlüklerin baskılanmasına yol açan Çin politikalarına meydan okumaya çağırdı. Ayrıca, Apple Daily gazetesinin yayıncısı Jimmy Lai ve aktivizmleri nedeniyle hapsedilen Uygur akademisyen Prof. Rahile Dawut gibi siyasi mahkumların serbest bırakılması talep edildi. Bunun yanı sıra, Çin’de neredeyse on yıldır tutuklu bulunan İsveç vatandaşı Gui Minhai’nin serbest bırakılması için İrlanda hükümetinin çağrıda bulunması istendi.

Mektupta, İrlanda’nın Çin politikası ve özellikle ticaret ilişkileri konusundaki endişeler de dile getirildi. Ekonomik çıkarların insan haklarının önüne konulmasını eleştiren mektup, İrlanda hükümetinin Çin ile diplomatik ilişkilerinin baskı altındaki toplulukları destekleme pahasına olmaması gerektiğini vurguladı.

Özellikle Hong Kong’un, Çin rejiminin AB’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarını ihlal eden malların sevkiyatını kolaylaştırmada oynadığı role işaret edildi. Mektup, İrlanda hükümetine insan haklarına olan bağlılığını kararlılıkla sürdürmesi çağrısında bulunarak, ülkenin küresel ölçekte adalet için mücadele etme geleneğine sahip olduğunu hatırlattı. İrlanda hükümetinin, Bakan Wang Yi’nin ziyareti sırasında finansal kazanç uğruna insan haklarını geri plana atmaması için ahlaki liderlik göstermesi gerektiği vurgulandı.

Uygur Haber kaynağını belirtmeyi unutmayın!