Uygur teşkilatlar, Trump yönetimine RFA Uygur servisi fonunu devam ettirme çağrısı yaptı

Uygur teşkilatlar, Trump yönetimine RFA Uygur Servisi’nin finansmanını devam ettirme çağrısında bulundu ve servisin kapatılmasının basın özgürlüğünü zayıflatacağını ve Çin’in dezenformasyon çabalarını güçlendireceğini vurguladı.

Dünya Uygur Kongresi ile iş birliği içinde hareket eden dünya çapında 57 Uygur kuruluşundan oluşan bir koalisyon, 21 Mart 2025’te yayımlanan bir basın açıklamasında, Trump yönetiminin Uygur halkına verdiği güçlü destek için derin takdirlerini dile getirdi. Açıklamada, Çin hükümetinin elinde soykırım ve insanlığa karşı suçlara maruz kalan Uygurlar için ABD’nin desteğinin hayati önem taşıdığı ifade edildi.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun, Tayland’ın 40 Uygur mülteciyi zorla Çin’e sınır dışı etmesini kınamasını ve bu sınır dışı işlemine karışan Taylandlı yetkililere vize kısıtlaması getirmesi takdir edildi. Basın açıklamasına göre bu adımlar, yeni ABD yönetimi altında Uygurlar arasında umutları yeniden canlandırdı ve Amerika’nın Uygur insan haklarına olan desteğini gösterdi.

Ancak Uygur kuruluşları, Radio Free Asia (RFA) Uygur Servisi’nin kapatılması olasılığı nedeniyle ciddi endişelerini dile getirdi. Açıklamada, RFA Uygur Servisi’nin “Uygurlar için tek bağımsız ve sansürsüz haber kaynağı” olduğu vurgulandı. 1998’deki kuruluşundan bu yana servisin, kitlesel gözaltılar, zorla çalıştırma ve Uygur kültürünün, dilinin ve tarihinin yok edilmesiyle ilgili haberleri dünyaya duyurma konusunda kritik bir rol oynadığı belirtildi. Açıklamaya göre, Çin Komünist Partisi’nin bağımsız Uygur seslerini susturma yönündeki baskıcı çabalarına rağmen, RFA Uygur Servisi “Pekin’in propaganda ve dezenformasyon kampanyalarına karşı en güvenilir, olgulara dayalı haber kaynağı” olmaya devam etti.

Basın açıklamasında, RFA Uygur Servisi’nin finansmanının kesilmesi kararının, sadece Amerika’nın demokrasi ve ifade özgürlüğü savunucusu olarak rolünü zayıflatmakla kalmayacağı, aynı zamanda Çin’in küresel söylemi kendi lehine şekillendirme kapasitesini artıracağı ifade edildi. Açıklamada, Xi Jinping yönetimindeki Çin’in dezenformasyon savaşlarını yoğunlaştırdığı, suçlarını inkâr ettiği, mağdurları suçladığı ve dünya genelinde hükümetleri ekonomik baskılar yoluyla susturmaya çalıştığı belirtildi. Basın açıklamasında, RFA’nın araştırmacı gazeteciliği olmadan, Çin’in dezenformasyonunun sorgulanmadan kalacağı ve Pekin’in Uygur sürgünlerini sindirme, sahte söylmeler yayma ve insanlığa karşı suçlarını aklama fırsatı bulacağı vurgulandı.

Açıklama ayrıca, Çin’in eylemlerinin ABD ulusal güvenliğine doğrudan tehdit oluşturduğunu belirtti. Pekin’in, ABD’yi küresel güç olarak yerinden etmeye çalıştığı ve Doğu Türkistan’ı askeri genişleme, kaynak sömürüsü ve Kuşak ve Yol Girişimi için stratejik bir merkez olarak kullandığı uyarısında bulunuldu. Açıklamada, Çin’in zorla çalıştırdığı Uygurların ürettiği ucuz malların Amerikan şirketlerini haksız rekabete maruz bıraktığı ve Pekin’in büyüyen ekonomik gücünün askeri teknolojisini ve silahlanmasını güçlendirdiği ifade edildi.

Uygur kuruluşları ayrıca, RFA Uygur Servisi’nin gazetecilerinin maruz kaldığı büyük kişisel riskleri de vurguladı. 2017’den bu yana Çin’in bu gazetecileri hedef aldığı, itibarlarını sarsmaya çalıştığı ve aile üyelerini hapsederek misillemede bulunduğu hatırlatıldı. Tüm bu tehditlere rağmen, RFA Uygur Servisi’nin Çin’in suçlarını ifşa etmede ön saflarda yer aldığı ve Uygur halkına karşı işlenen vahşetin tüm boyutlarının dünyaya duyurulmasını sağladığı ifade edildi. Ayrıca, RFA Uygur Servisi’nin araştırmacı gazeteciliğinin, Trump yönetiminin Çin’in Uygurlara yönelik soykırım işlediğine dair aldığı ilk kararın şekillenmesinde kritik bir rol oynadığı belirtildi.

Basın açıklaması, Trump yönetimini RFA Uygur Servisi’ne sağlanan fonu derhal yeniden devam ettirmeye çağırdı ve servisin kapatılmasının “Çin’e büyük bir propaganda zaferi kazandıracağı, Pekin’in ABD’nin soykırım kararını ‘yüzyılın yalanı’ olarak reddetmesine fırsat vereceği” konusunda uyardı.