Tayland’ın Uygurları Çin’e sınır dışı etmesinden önce, ABD, Kanada ve Avustralya onları yeniden yerleştirmeyi teklif etti. Ancak Tayland, Çin’i kızdırmaktan çekindiği için bu tekliflere yanıt vermedi.
Kaynaklara göre, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada ve Avustralya, 11 yıldır Tayland’da gözaltında tutulan Uygurları, onların Çin’e teslim edilmesinden önce, yeniden yerleştirmeyi teklif etmişlerdi. Ancak Bangkok, Çin’i kızdırmaktan çekindiği için tekliflere yanıt vermedi ve insan hakları edişelerine rağmen geçen hafta 40 Uyguru Çin’e iade etti.
Tayland’ın Eleştirilere Karşı Savunması
Birçok ülke ve insan hakları kuruluşları tarafından yoğun bir eleştiri ile karşı karşı kalan Tayland, insan hakları uzmanlarının çağrılarına rağmen gerçekleştirdiği sınır dışı etme kararını savundu. Tayland Başbakan Yardımcısı Phumtham Wechayachai, 3 Mart 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, 48 Uygurun yeniden yerleştirilmesi için hiçbir ülkenin somut bir teklif yapmadığını iddia etti ve “10 yıldan fazla bekledik ve birçok büyük ülkeyle konuştum ama hiç kimse kesin bir teklif sunmadı,” dedi.
ABD, Kanada ve Avustralya’nın Yeniden Yerleştirme Teklifleri
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, ABD’nin 48 Uyguru yeniden yerleştirmeyi teklif ettiğini söyledi. Yetkili, “Amerika Birleşik Devletleri, bu sınır dışı edilme durumunu önlemek için yıllardır Tayland ile birlikte çalıştı ve Uygurları başka ülkelere, hatta bir noktada ABD’ye yeniden yerleştirmeyi sürekli ve defalarca teklif etti,” dedi.
Kanada da gözaltındaki Uygurlara sığınma teklifinde bulundu; diplomatlar ve bu konuda doğrudan bilgi sahibi dört kaynak bunu doğruladı. Bu kaynaklardan ikisi, Avustralya’nın da benzer bir teklif yaptığını dile getirdi.
“Çin’i kızdırmak istemedik”
Bu tekliflerin, Tayland’ın Çin ile olan ilişkilerine zarar vermekten endişe ettiği için dikkate alınmadığı ve daha önce bildirilmediği belirtildi. Çin, Tayland’ın en büyük ticaret ortağı ve iki ülke arasında yakın iş ilişkileri bulunuyor.
2013 ile 2017 yılları arasında Kanada ve ABD’de Tayland Büyükelçisi olarak görev yapan ve 2024’te emekli olmadan önce senatör olan Pisan Manawapat, en az üç ülkenin Uygurları yeniden yerleştirme önerisiyle Tayland’a teklif sunduğunu söyledi. Daha fazla ayrıntı vermek istemeyen Pisan “Çin’i kızdırmak istemedik,” ifadelerini kullandı.
BM ve İnsan Hakları Gruplarından Kınama
Sınır dışı edilme kararı, geniş çapta kınama aldı. İnsan hakları grupları, Çin’i Uygurlara karşı yaygın insan hakları ihlalleriyle suçluyor. BM insan hakları uzmanları, Uygurların Çin’e iade edilmesi halinde işkence, kötü muamele ve “geri dönüşü olmayan zarar” riskiyle karşı karşıya kalacakları konusunda uyarıda bulunmuştu.
Sınır dışı işleminin ardından, BM mülteci ajansı yaptığı açıklamada, Tayland makamlarının kendilerine gruba erişim izni vermediğini söyledi. BM mülteci ajansının Uygurlara erişim eksikliğinin, onların sığınmacı olarak işlenmesini engellediğini ve potansiyel olarak yeniden yerleştirilmelerini durdurduğunu, bu yüzden de gözaltında sıkışıp kaldıklarını belirtti.
Uygur Haber kaynağını belirtmeyi unutmayın!
İlk yorum yapan siz olun