STK’lar, Avrupa’daki önemli siyasilere mektup yazarak, suçsuz yere apse atılan Uygur akademisyen İlham Tohti’nin serbest bırakılması yönünde çağrıda bulunmalarını ve onun 2025 Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi için destek vermelerini talep etti.
Almanya merkezli İlham Tohti İnsiyatifi kurucu başkanı Enver Can, Fransa merkezli insan hakları örgütü Solidarité China’in başkanı Marie Holzman, Vorstand Wahrheitskämpfer derneği yönetim kurulu üyeleri Susanne Köhler ve Gerhard Keller birlikte, 19 Aralık 2024 tarihinde, suçsuz yere müebbet hapis cezasına çarptılan Uygur bilim adamı İlham Tohti’nin derhal serbest bırakılması yönünde çağrıda bulunmalarını ve onun 2025 Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi için Avrupa’nın önde gelen üst düzey siyasilerine ortak çağrı mektubu gönderdi.
Mektup gönderilenler arasında Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola, Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Kaja Kallas, Federal Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock gibi Avrupa Birliğini veya AB ülkelerini temsil eden üst düzey siyasiler yer alıyor.
Ortak çağrı mektubunda şu konular yer alıyor:
“Sizden Çin hükümetine 11 yıldır hapiste tutulan Uygur profesör İlham Tohti’yi derhal serbest bırakması çağrısında bulunmanızı ve İlham Tohti’nin 2025 Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi için uluslararası toplum nezdinde lobi faaliyetlerinde bulunmanızı talep ediyoruz.
İlham Tohti 2019 yılında Avrupa Parlamentosu’nun Sakharov Ödülü’ne layık görülmüştür.
Aynı yıl Václav Havel İnsan Hakları Ödülü’ne de layık görüldü. Eski ekonomi profesörü, Çin Halk Cumhuriyeti’nde en çok tanınan Uygur entelektüeldir. Uygurlar, çoğunlukla Çin’in kuzeybatısında, Sincan Özerk Bölgesi’nde yaşayan Müslüman bir Türk halkıdır.
İlham Tohti, yirmi yılı aşkın bir süredir Uygur ve çoğunluğu Han Çinlisi olan toplumlar arasında yapıcı diyalog ve karşılıklı anlayışı yorulmaksızın savunmuştur. Buna rağmen Eylül 2014’te iki gün süren göstermelik bir duruşmanın ardından “bölücülük” suçlamasıyla ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
Bugün siyasi bir mahkum olarak cezaevinde kalmaya devam ediyor.
Bununla birlikte, sesi ve faaliyetleri, uzlaşma ruhu ile karakterize edilen yazıları aracılığıyla büyük bir etki yaratmaya devam etmektedir. İlham Tohti hiçbir zaman çatışmayı ve ayrılıkçılığı savunmamıştır. Çinli yetkililer ile Uygur halkı arasında uyumlu bir işbirliği ve karşılıklı saygı tavsiye etmiştir.
Kendi bölgesi olan Sincan’da uzlaşma ve barışı kolaylaştırmak için elinden gelen her şeyi yapmıştır.
Nobel Barış Ödülü’nün İlham Tohti’ye verilmesi, İlham Tohti gibi insanların, her vatandaşın hayatına, onuruna, haklarına ve bireysel katkısına saygı duyan çok kültürlü büyük bir ülkenin inşasına yardımcı olabileceği bir Çin’i umutla bekleyen pek çok insan olduğunu dünyaya gösterecektir.
İlham Tohti’nin serbest bırakılması, aralarında ünlü bir etnolog olan Rahile Dawut ve “aşırıcılık” suçlamasıyla 20 yıl hapse mahkum edilen Dr. Gülşan Abbas’ın da bulunduğu, halen hapiste bulunan diğer pek çok Uygur vicdan mahkumu için de bir işaret olacaktır. Ayrıca Jimmy Lai, Joshua Wong, Xu Zhiyong, Ren Zhiqiang ve Ding Jiaxi gibi tanınmış barışçıl demokrasi savaşçıları için de cesaret verici olacaktır. Uygur ve Han Çinli masum kurbanların listesi o kadar uzun ki, az bir kısmından fazlasını zikredemiyoruz.
Sizden Çin hükümetini İlham Tohti’yi derhal serbest bırakmaya ve uluslararası toplumun İlham Tohti’yi 2025 Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermesi için destek vermeye çağırıyoruz. Sizden İlham Tohti’nin Avrupa’da tıbbi tedavi görmesini savunmanızı rica ediyoruz. Dünyanın demokratik bir Çin’e ihtiyacı var ve Nobel Ödülü’nün İlham Tohti’ye verilmesinin Çin’de haklarından mahrum bırakılan herkes arasında güçlü bir olumlu tepki yaratacağına inanıyoruz.”
Uygur Haber kaynağını belirtmeyi unutmayın!
İlk yorum yapan siz olun