Muhabirler, Çin’in “siyasi açıdan hassas” olarak belirlediği bölgelerde engellere maruz kalmaya alışkın olduklarını belirtti. 2023 yılında Doğu Türkistan’dan haber yapmaya çalışan gazetecilerin yüzde 85’i sorun yaşadı.
Çin Yabancı Muhabirler Kulübü (FCCC), bağımsız muhabir ve gazetecilerin çalışma koşullarına ilişkin “Maskeler Düştü, Engeller Devam Ediyor” başlıklı 13 sayfalık rapor yayınladı ve Çin’de medyadaki sansür ve zorlukların devam ettiğini açıkladı.
Rapor için yapılan ankete göre, hem yüz yüze hem de daha sofistike dijital araçlarla artan gözdağı ve gözetim gibi bağımsız habercilik için oldukça önemli engeller devam ediyor.
Raporda ayrıca, katılımcıların en az yüzde 54’ünün en az bir kez polis veya diğer yetkililer tarafından engellendiği ve yüzde 45’inin en az bir kez kimliği belirsiz kişiler tarafından taciz edildiği belirtilmiştir.
Ayrıca katılımcılar, muhabirlerin Çin makamlarının “siyasi açıdan hassas” olarak değerlendirdiği bölgelerde bu tür muamelelere maruz kalmaya alışkın olduklarını da belirtmiştir. Ayrıca, 2023 yılında Doğu Türkistan’dan haber yapmaya çalışan gazetecilerin yüzde 85’i sorun yaşamıştır.
Bununla birlikte, “hassas” bölgelerin tanımı genişliyor gibi görünmektedir; gazetecilerin yüzde 79’u Rusya sınırındaki bölgelerde, yüzde 43’ü ise Güneydoğu Asya ülkelerinde veya İç Moğolistan gibi etnik çeşitliliğe sahip bölgelerde sorunlarla karşılaşmıştır.
Raporda ayrıca, Çin makamlarının yabancı gazeteci topluluğunun çalışmalarını izlemek ve müdahale etmek için kullandığı araçlar setine uygun olarak, yönetimin bağımsız gazetecileri gözetim altında tutmak için durmaksızın gözetleme teknolojisini kullandığı iddia edildi. Raporda ayrıca, katılımcıların kendilerini sahada izlemek için insansız hava araçlarının kullanıldığını iddia ettikleri de aktarıldı.
Ayrıca, katılımcıların yüzde 81’i yetkililerin WeChat’lerini ele geçirdiğini, yüzde 72’si cep telefonlarının ele geçirildiğini ve yüzde 55’i ofislerine veya evlerine yerleştirilen ses kayıt cihazlarından şüphelendiklerini iddia etti.
Ayrıca, katılımcılar muhabirlerinin ülkede yaşamaları ve çalışmaları için gazeteci vizesi ve oturma izni alma konusunda da sorun yaşadıklarını belirtmişlerdir.
Bu sorun özellikle, 2023 yılında Çin’den ayrılan bir gazetecinin yerine akreditasyon almayı başaran sadece bir ABD medya kuruluşu için ciddi boyutlardadır.
Rapor için yapılan anketin diğer sonuçlarına göre, katılımcıların yüzde 82’si yabancı medyaya konuşmalarına izin verilmediğini, katılımcıların yüzde 37’si resmi baskı nedeniyle haber gezilerinin veya onaylanmış röportajların son anda iptal edildiğini ve katılımcıların yüzde 49’u Çinli meslektaşlarının en az bir kez baskı gördüğünü, taciz edildiğini veya korkutulduğunu belirtmiştir
İlk yorum yapan siz olun