Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde, araştırmacı-yazarlar Abdullah Oğuz ve Adem Özköse’nin sunumlarıyla Doğu Türkistan konulu bir söyleşi gerçekleştirildi.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’inde (KSÜ) 13 Mayıs 2025 tarihinde Doğu Türkistan konulu bir söyleşi düzenlendi. Sancaktar Öğrenci Topluluğu ile 7 Hilal Kahramanmaraş Şubesi iş birliğinde düzenlenen “Doğu Türkistan’daki Çin Zulmü” başlıklı söyleşi, KSÜ Yunus Emre Kongre ve Kültür Merkezinde üniversite öğrencilerinin ve akademisyenlerin katılımı ile gerçekleştirildi.
Programa Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Rektörü Prof. Dr. Alptekin Yasım, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Orhan Doğan, İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Abay, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yakup Poyraz, Araştırmacı Yazar Adem Özköse, Uygur Türkü araştırmacı yazar Abdullah Oğuz, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Prof. Dr. Alptekin Yasım: “Türkistan Kalbimizde Yara”
Programda konuşan Rektör Prof. Dr. Alptekin Yasım, Doğu Türkistan’ın tarihsel önemine vurgu yaparak şu sözleri kaydetti: “Türkistan, İslam’a nice âlim yetiştirmiş topraklardır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bağımsızlık mücadelesine giren bu kadim coğrafya, bugün Çin zulmü altında inlemektedir. Din kardeşlerimizin ve soydaşlarımızın sesini duyurabilmek adına, Doğu Türkistan’ın yükselen feryadına bu program vesile olursa ne mutlu bizlere.”
Özköse: “kalıplaşmış söylemlerin ötesine geçilmeli”
Adem Özköse, Doğu Türkistan’a dair kalıplaşmış söylemlerin ötesine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Özköse, dünya genelinde yaptığı gözlemleri paylaşarak şunları söyledi: “İstanbul’da Zeytinburnu ve Sefaköy’de Doğu Türkistanlı kardeşlerimizle hemhal oldum. Ne yazık ki, birçoğu aileleriyle yıllardır iletişim kuramıyor,” dedi.
“Esir Türkler” adlı kitabında Doğu Türkistan’daki zulmü belgeleyen Özköse, bölgenin geçmişinden günümüze uzanan dramına ışık tuttu. Uygurların asimilasyon sürecine karşı verdikleri mücadeleye dikkat çekerek, kimlik, inanç ve kültürlerine sahip çıkmalarının Çin rejimi tarafından bir tehdit olarak görüldüğünü ifade etti.
“Alfabeyi muhafaza eden, kendisini Çinli değil Türk-İslam medeniyetine ait gören Uygurlar, asimile olmayı reddettikleri için toplama kamplarına hapsedildiler. Bu kamplar, bireyi kimliksizleştirme, yani ‘mankurtlaştırma’ projesidir.”
Konuşmalarda, Doğu Türkistan’ın tarihini özetledikten sonra, bugün, baskılarla, demografik yapının değiştirilmesiyle, evlere Çinli memurlar yerleştirilerek yürütülen “kültürel yakınlaşma” politikalarıyla bir halkın kimliğinin silinmeye çalışıldığına dikkat çekildi.
Doğu Türkistan: İnsanlığın vicdan sınavıdır
Etkinlikte Abdullah Oğuz, yaptığı konuşmayla Çin’in uyguladığı zulmün tarihsel, kültürel ve siyasi boyutlarını derinlemesine analiz etti.
“Bu mesele yalnızca Doğu Türkistan’ın değil, tüm insanlığın vicdan sınavıdır” diyerek konuşmasına başlayan Oğuz, Çin’in tarihsel propagandasının nasıl bir yanılsama oluşturduğunu vurguladı:
Çin’in uyguladığı sistematik propagandanın, zulmün entelektüel altyapısını gizlediğini belirten Oğuz, şu ifadeleri kullandı: “Size asla bu soykırımı ve onun zihinsel temellerini sorgulatmazlar. Çünkü bu, onların en başarılı manipülasyon taktiğidir.”
Oğuz, konuşmasında Çin’in zulüm anlayışının köklerine de dikkat çekti. “Kendinden zayıfa merhamet etmeyen bir medeniyetten bahsediyoruz. Hayvanlara dahi canlı canlı işkence eden bir kültürel arka planın, insana neler yapabileceğini düşünün.”
Bengü TAŞ’tan Bugüne: Unutulmaması Gereken Uyarı
Bin yıllık bir unutulmuşlukla mücadele ettiklerini belirten Oğuz, Orhun Yazıtları’na da atıfta bulundu: “Atalarımız, Bengü Taşlar’a bu milletin zalimliğini yazmıştı. Bugün yüzü ipek gibi tatlı, arabası ucuz bir Çin algısıyla karşı karşıyayız. Fakat Mao’dan Xi Jinping’e kadar gelen kültürel aktarım kesintisiz şekilde sürüyor.”
“Çin Devleti Parti Yönetimindedir”
Çin’deki siyasi sistemin, anayasal düzlemde devletin değil Komünist Parti’nin yönetim erkini elinde bulundurduğu bir yapı üzerine kurulu olduğuna dikkat çekildi. Bu sistemin, Doğu Türkistan’da yaşanan insan hakları ihlallerinin temel ideolojik kaynağını oluşturduğu belirtildi.
Xi Jinping Dönemi ve Değişen Küresel Çin Stratejisi
Çin ekonomisine dair genel kanaatlere de eleştirel yaklaşan Oğuz, sosyal medyada yer alan olumlu algının aksine ciddi ekonomik krizlerle boğuşulduğunu belirtti. “2010’dan bu yana büyüme sürekli düşüyor. İç borç oranı %265’e ulaşmış durumda ve bu borç, Çin ekonomisinin altındaki bir saatli bomba gibi.”
Çin’in “Borç Tuzağı Diplomasisi”ne de dikkat çeken Oğuz, Çin’in gelişmemiş ülkeleri borçlandırarak limanlarına el koyduğunu ve askeri üsler kurduğunu ifade etti. Myanmar’da yaşanan Müslüman katliamlarında da ‘Kuşak Yol Projesi’ için Çin’in doğrudan rol oynadığını söyledi.
Türkiye-Çin Ticareti
Türkiye-Çin ticari ilişkilerine dair de uyarılarda bulunan Abdullah Oğuz, Çin ile yapılan dış ticaret açığının her yıl arttığını, günümüzde 41 milyar doları aştığını belirterek şunları söyledi: “Çin’den ithal edilen mallar, ülkemizin sanayisini geliştirmemekte, yalnızca Çinli işçilere katkı sağlamaktadır. Bu ithalat modeli, üretimimizdeki kalkınmayı baltalamakta ve döviz ihtiyacımızı arttırarak bizi uluslararası Siyonist finans lobilerine mahkûm etmektedir.”
Oğuz konuşmasını şu ifadelerle sonlandırdı: “Bugün tercih edeceğimiz her ürün, özelliklede ağır sanayi ürünleri ya adaletsizliğe ortaklık ya da Doğu Türkistan’ın özgürlüğüne bir adımdır. Türkiye’nin menfaatleri, üretim odaklı, ahlaki ve bağımsız bir ekonomik stratejiyi zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle ithalat tercihleri yeniden gözden geçirilmeli; sadece ticari değil, vicdani bir seçim yapılmalıdır.”
Programda dile getirilen en önemli mesaj, Doğu Türkistan meselesinin sadece bölgesel bir sorun değil, tüm insanlık için bir vicdan sorunu olduğuydu. Katılımcılar, Çin’in uyguladığı kültürel asimilasyon ve soykırımla mücadele için daha fazla bilgi edinme ve aksiyon alma gerekliliğini vurguladılar.
Haber Maraş Aktif’te yayınlanan KSÜ’de Doğu Türkistan Söyleşisi Düzenlendi başlıklı yazıdan kısaltarak alınmıştır.
İlk yorum yapan siz olun