İlham Tohti İnisiyatifi ve Türkiye’deki akademisyenler, suçsuz yere müebbet hapis cezasına çarptırılan Doç. Dr. İlham Tohti’yi 2025 Nobel Barış Ödülü için aday göstermeye yönelik çalışmalarını başladı.
Bilindiği üzere, İlham Tohti, 2018’den bu yana Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye gibi birçok ülkeden bilim insanları ve parlamento üyeleri tarafından her yıl Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmektedir. Son altı yıldır aday gösterilen İlham Tohti, en az iki kez diğer 300’den fazla aday arasından son beş aday içerisine seçilmeyi başarmıştır.
İlham Tohti hapise atıldıktan beri, 2019 yılında kazandığı Avrupa Parlamentosu’nun insan hakları ve ifade özgürlüğünü savunanlara verdiği Sakharov Ödülü ile Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi tarafından verilen Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü dâhil az 10 uluslararası ödüle layık görüldü.
İlham Tohti İnisiyatifi Hareketi kurucu Başkanı Enver Can, bundan sonraki hedefinin İlham Tohtı için Nobel Barış Ödülü olduğunu vurgulayarak “halkının özgürlüğü ve hakları uğruna kendini feda eden İlham Tohti’nin dünyaca en prestijli bu ödülü kazanması, onun haklı Uygur savaşının dünya kamuoyunda kabul edilmesinin altını bir defa saha çizecektir” diyor.
TÜRKİYE’DE AKADEMİSYEN VE MİLLETVEKİLLERİYLE GÖRÜŞME
İlham Tohti’nin 2025 Nobel Barış Ödülü’ne tekrar aday gösterilmesi için görüşmelerde bulunmak amacıyla Türkiye’de İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ömer Kul ile Prof. Dr. Muallâ Uydu Yücel, Nevşehir Haci Bektaş Veli Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Tekin Tuncer ve Dünya Türkleri ve Akraba Toplulukları Hizmet Derneği başkanı Metin Özkan başta olmak üzere bilim insanı, akademisyenler ve siyasiler ile fikir alışverişleri gerçekleştirdi.
Enver Can, görüşmelerle ilgili olarak “Hapisteki Uygur lideri İlham Tohti’nin 2025 Nobel Barış Ödülü’ne tekrar aday gösterilmesini öngören kampanyamızı Türkiye’de de başlatmış bulunuyoruz. Bu sene, daha çok sayıda ortak kültür, tarih ve etnik kökene sahip Türk ilim insanının, Uygur meslektaşlarını bu ödüle aday göstereceklerinden eminim,” ifadelerini kullandı.
Can ayrıca, “Sayın Prof. Dr. Ömer Kul ile Prof. Dr. Muallâ Uydu Yücel, Doç. Dr. Tekin Tuncer ve Metin Özkan hocalarıma da bu sene tekrar bu kampanyamıza önderlik ettikleri için halkımız ve İlham Tohti ailesi adına şükranlarımı sunarım,” sözleriyle kampanyaya öncülük edecek aydınlara yönelik teşekkürlerini dile getirdi.
“ONU KAMUOYUNA ANLATMAK VİCDANİ SORUMLULUĞUMUZDUR”
İlam Tohti’nin tanıtılması ve Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi çalışmaları için Türkiye’de öncülük eden başlıca isimlerden biri olan Prof. Dr. Ömer Kul, Uygur Haber’e İlham Tohti ve kampanya hakkında şunları aktardı:
“İlham Tohti, Uygur Türkü bir Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşıdır. O, akademik çalışmalarında, toplumunun sorunlarını akademik özerkliğini ve kürsü dokunulmazlığını kullanarak, hiçbir şiddete başvurmadan Doğu Türkistan’daki sıkıntıların daha da büyümemesi için çaba harcamıştır. Huzurun, istikrarın ve güven ortamının oluşabilmesi için objektif akademik düşüncelerini yazıya dökmüş, bunla ilgili bir web sayfa açmış ve Uygurların dili, kültürü, gelenek göreneklerine dair bilgilendirici yazılar yayınlamıştır.
Bir akademisyenin sadece fikirleri nedeniyle müebbet hapse mahkûm edilmesi, Çin Komünist Parti rejiminin tehlikesini açıkça göstermektedir. Ötekini, kendinden olmayanı, kendi gibi düşünmeyeni – amiyane tabirle – hiçbir insani değer gözetmeksizin insan yerine koymayan bu yaklaşım, bir meslektaş olarak bana onun durumunu kamuoyuna anlatma yönünde vicdani sorumluluk yüklediğine inanıyorum.
İlham Tohti’yle ilgili faaliyetlerin kamuoyu tarafından bilinmesi ve hangi gerekçelerle müebbet hapse mahkûm edildiğinin anlaşılması için dini, milli, vicdani ve insani sorumluluğumuzu yerine getirerek bişeyler yapma gayreti içindeyiz. Bir akademisyenin böylece, toplumuna, milletine ve devletine hizmet edebileceği bir dönemde ömrünün parmaklıklar arkasında çürütülmesinin doğru olmadığını düşünüyorum.
Almanya’da Enver Can Bey ve İlham Tohti’nin kızı tarafından kurulan İlham Tohti İnisiyatif Hareketi’nin birkaç yıldır onu dünya kamuoyuna tanıtmak ve Nobel Barış Ödülüne aday göstermek için yürüttüğü çalışmalarını takip ediyorum. Bu çalışmalara geçen yıl da destek vermiştim, bu yıl da İlham Tohti’nin tekrar Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi için ciddi bir kampanya yapılabilir, akademisyenler ve meslektaşlar ciddi bir destek verebilirlerse ve İlham Tohti bu Ödül’e layık görülürse, onun hayatının kurtarılması yönünde faydası olabileceğini düşünüyorum.
İlham Tohti, sonuçta ‘Çin’den ayrılalım, silahlı örgüt kuralım‘ diyen biri değildir. Düşünceleri, yazdıkları ortadadır. Böyle bir kişinin müebbet hapse mahkûm edilmesi canları sızlatan bir durumdur. Bundan kurtulabilmenin yolu, Nobel Barış Ödülü gibi bir ödül almasında yatmaktadır.
Bu sene yine akademisyen meslektaşlarımızın ve dostlarımızın bu kampanyaya destek vermelerini, Türkiye’den güçlü bir destek sağlaması için çaba göstereceğiz ve sonucunun iyi olmasını umut ediyorum. Kampanyayı başlatacağız, geçen seneki deneyimlerimizden yararlanarak, bu sene daha fazla kişiye ulaşmayı hedefliyoruz. Destek verecek akademisyen dostlarımıza şimdiden teşekkür ediyoruz.”
“İLHAM TOHTİ’NİN MÜCADELESİ NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ İLE TAÇLANDIRILMALIDIR”
İlham Tohti’nin Türkiye’de tanıtılması çalışmalarına öncülük eden önemli isimlerden biri olan Prof. Dr. Muallâ Uydu Yücel, İlham Tohti’nin Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi yönünde Türkiye’deki çalışmalarla ilgili Uygur haber’e şunları aktardı:
“İlham Tohti İnsiyatif Hareketi, Türkiye’de ilk defa Prof. Dr. Ömer Kul’un başkanlığında 2023 yılının son aylarında toplanmış ve Türk akademisinde Tohti’nin tanınması ve Nobel ödülüne aday gösterilmesi için büyük bir gayret göstermiştir.
İlham Tohti İnsiyatifi bu yıl tekrar Sayın Kul’un başkanlığında 16 Kasım 2024 tarihinde bir araya gelerek, 2025 yılı için kendisini aday göstermek üzere çalışmalara başlamıştır. Önceliğimiz bir akademisyen olan Doç. Dr. İlham Tohti’yi hem Türk akademisine hem de Sivil Toplum Kuruluşları vasıtası ile Türk halkına tanıtmak ve yaşadıkları ile mücadelesi hakkında bilgilendirmeler yaparak tanınabilirliğini arttırıp büyük bir Türk akademisyen grubu tarafından 2025 Nobel Barış Ödülüne aday gösterilmesini sağlamaktır.
İnanıyoruz ki Doç. Dr. İlham Tohti’nin mücadelesi Nobel Barış ödülü ile taçlandırılmalıdır. Bunun için elimizden gelen her türlü gayreti göstereceğiz. Ödüle aday göstermek için Sosyal Bilimler alanında Doç. Dr. ve Prof. Dr. olan ve bir üniversiteye bağlı olmak gerekmektedir. Bu bölümlerdeki bilim insanlarımızı ve hocalarımızı hem bu mağduriyetin giderilmesi hem bir bilim insanın düşünceleri dolayısı ile hapiste yatmasının kabul edilemeyeceğinin bütün dünyaya gösterilmesi hem de halkının barış içerisinde yaşanması için hukuki hakların verilmesi dolayısı ile yaptığı mücadelenin tamamen hukuki olduğunun tescil edilmesi adına Nobel ödülüne aday göstermeleri için destek vermeye davet ediyoruz.”
ONUN CESUR MÜCADELESİNİ TANIMAK VE BARIŞÇIL ÇÖZÜMLERİNİ TEŞVİK ETMEK ÖNEMLİ BİR ADIMDIR”
Doğu Türkistan ve Uygurlarla ilgili çalışmalarıyla öne çıkan akademisyen Doç. Dr. Tekin Tuncer, İlham Tohti ile ilgili Uygur Haber’e şunları aktardı:
“İlham Tohti, Uygur ve Çin halkları arasında barışçıl diyalog ve karşılıklı anlayışın teşvik edilmesi konusundaki çabalarıyla 2025 Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmeyi hak eden bir isimdir. Akademik çalışmaları ve yazılarında, etnik gerginliklerin çözümü için diyalog ve empatiye dayalı bir yaklaşım geliştirmiştir. Uygur halkının haklarını savunurken, Çin halkına yönelik önyargıları ortadan kaldırmaya yönelik yapıcı söylemleriyle öne çıkmıştır.
Tohti, toplumlar arasındaki gerginliğin çözümünde ortak bir gelecek vizyonu oluşturmanın önemine vurgu yapmıştır. Çevrimiçi platformlarda yayımladığı çalışmaları, çatışmayı önlemek ve uyum sağlamak için diyalogun gücünü göstermiştir. Barışa olan bu adanmışlığı, uluslararası arenada etnik gerilimlerin çözümüne yönelik bir model olarak değerlendirilmektedir.
2025 Nobel Barış Ödülü, İlham Tohti’nin cesur mücadelesini tanımak ve barışçıl çözümleri teşvik etmek için önemli bir adım olacaktır.”
“ONUN ÖZGÜRLÜĞÜ İÇİN YASARLAR ÇERÇEVESİNDE TÜM ENERCİMLE ÇALIŞARAK DESTEKLEYECEĞİM”
Dünya Türkleri ve Akraba Toplulukları Hizmet Derneği Başkanı Metin Özkan, İlham Tohti’nin Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi için akademisyenlere çağrıda bulunarak şunları söyledi:
Bir insan ve emekli bir eğitimci olarak; haksız ve hukuksuz bir şekilde, hiçbir teröre karışmadığına inandığım akademisyen İlham Tohti’nin Çin Devlet yetkililerince ömür boyu hapse mahkûm edilişini kınıyorum. Onun özgür olması için yasalar çerçevesinde tüm enerjimle çalışarak destekleyeceğim, tüm platformları harekete geçirmek gerektiğini vurguluyorum. Ayrıca, önce insan olduğu için ve soydaşım Uygur Türkü bir akademisyen olarak İlham Tohti’nin Nobel Barış Ödülü’nün en önemli adaylarından biri olduğunu belirtiyor; kendini Türk sayan, insan sayan tüm akademisyenleri desteğe davet ediyorum.
İlham Tohti, Çin yönetiminin şu anda Doğu Türkistan'da uygulamakta olduğu SOYKIRIM politikasını zamanında sezmiş ve buna karşı yasal yollardan tedbir almaya çalışmış bir liderdir!
— İlham Tohti İnsiyatifi (@IlhamInsiyatifi) March 5, 2024
Tüm faaliyetlerini Çin yasaları çerçevesinde sürdürmesine rağmen müebbet cezasına çarptırıldı. pic.twitter.com/KqJDZbz6tT
Uygur Haber kaynağını belirtmeyi unutmayın!
İlk yorum yapan siz olun