Dünya Uygur Kurultayı (DUK) ve ortak ev sahipleri, Münih’te üç etkili gün boyunca 150’den fazla katılımcıyı bir araya getiren III. Uygur Ulusal Zirvesi ve Uygur Gençlik Zirvesi’nin başarıyla tamamlandığını duyurdu. Zirve, 22’den fazla ülkeden Uygur liderler, insan hakları savunucuları, toplum örgütçüleri, genç aktivistler, akademisyenler ve siyasi figürleri, dünya çapında 50’den fazla Uygur kuruluşunu temsil edecek şekilde bir araya getirdi.
DUK Başkanı Turguncan Alavudun açılış oturumunda, “Bu zirve sadece bir toplantı değil — bir deklarasyondur. Uygur halkının mücadelemizde birlik içinde olduğunu, hiçbir baskı seviyesinin kimliğimizi silemeyeceğini veya davamızı susturamayacağını ilan eden bir deklarasyondur,” dedi.
Uygur diasporası için kritik bir dönemde düzenlenen zirve, birlikteliği pekiştirmek, savunuculuğu güçlendirmek ve Çin hükümetinin Doğu Türkistan’daki devam eden soykırımı ve yaygın sınır ötesi baskılarına karşı koordineli tepkiler geliştirmek için hayati bir platform işlevi gördü.
Uluslararası Yüksek Düzey Katılım
İlk gün, önde gelen uluslararası figürlerden destek mesajları ve konuşmalar yapıldı. Bunlar arasında şunlar yer aldı:
- Kanada Parlamentosu Üyesi ve Bloc Québécois Lideri Yves-François Blanchet
- Kanada Parlamentosu Üyesi Alexis Brunelle-Duceppe
- Avrupa Parlamentosu Üyesi Markétka Gregorová (video mesaj)
- Çek Senatosu Başkan Yardımcısı Jiri Oberfalzer (yazılı mesaj)
- Birleşik Krallık Parlamentosu Üyesi Iain Duncan Smith
- Birleşik Krallık Lordlar Kamarası Üyesi Baroness Helena Kennedy
- Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı Pina Picierno (yazılı mesaj)
- Nobel Barış Ödülü Sahibi ve Ukraynalı insan hakları avukatı Oleksandra Matviichuk
- Sivil Hareket Koordinatörü ve Avrupa Belarus Vakfı Başkanı Andrei Sannikov
- ABD Temsilciler Meclisi Üyesi ve Indo-Pasifik Dışişleri Alt Komitesi Başkanı Young Kim
- ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Suhas Subramanyam
- Bavyera Eyalet Parlamentosu Başkan Yardımcısı Markus Rinderspacher
- BM Zorla Kaybettirme Komitesi Üyesi Barbara Lochbihler
- BM Modern Kölelik Özel Raportörü Profesör Tomoya Obokata
- Türkiye Parlamentosu Üyesi Doğan Bekin
- Alman Bundestag Üyesi ve Uygur Dostluk Grubu Kurucu Ortaklarından Norbert Altenkamp (video mesaj)
Tüm bu isimler, Uygur haklarına yönelik desteklerini tekrar teyit etti ve Çin hükümetinin insanlığa karşı işlediği suçlarla mücadelede uluslararası eylemin artırılması çağrısında bulundu.
Programın Öne Çıkanları ve Stratejik Odaklar
Zirve, Ulusal ve Gençlik Zirvelerini bir araya getiren ortak oturumla başladı; kuşaklar arası diyaloğun ve ortak amacın önemine vurgu yapıldı. Gençlik Zirvesi ardından kendi programına başladı, genel zirve ise çeşitli ve dinamik bir yapıyla devam etti. Programda şunlar yer aldı:
- İki yuvarlak masa tartışması
- Bir sohbet oturumu
- Sekiz Chatham House tarzı politika diyaloğu
- Dört açık oturum, iş birliği planlaması ve toplum inşası için
Konular şunları kapsadı:
- Yurt dışındaki Uygur topluluklarına yönelik artan sınır ötesi baskılar
- Evrensel yargı yetkisi ve BM mekanizmaları aracılığıyla adalet yolları
- Uygur gençlerinin ve kadınlarının hareketin sürdürücüsü olarak liderlik rolleri
- Uygur dili, kültürü ve kimliğinin korunması stratejileri
- Uygur kuruluşları arasında küresel iş birliğinin güçlendirilmesi
- Bağımsız Uygur gazeteciliğinin sürgünde oynadığı hayati rol
- Uygur zorla çalıştırmasına karşı politika ve savunuculuk adımları
- Kamp mağdurlarından alınan birinci elden tanıklıklar, adalet ve tazminat ihtiyacının altını çizdi
- Hareketin karşılaştığı hem iç hem dış zorluklara yönelik samimi değerlendirmeler
- “Uygur Hareketi İçin Gelecek Ne?” başlıklı ileriye dönük tartışmalar
Paralel olarak, Uygur Gençlik Zirvesi kimlik, travma ve iyileşme, hikaye anlatımı, sınır ötesi baskılar, kültürel koruma ve güçlendirme temalarını ele aldı. Zirve, genç liderler için güvenli ve enerji veren bir alan sağladı.
Münih Deklarasyonu
Zirvenin önemli sonuçlarından biri olan Münih Deklarasyonu kabul edildi. Deklarasyon, Uygur topluluğunun karşılıklı dayanışma, küresel koordineli savunuculuk ve Doğu Türkistan için adalet ve özgürlük yolunda barışçıl mücadeleye olan bağlılığını yeniden teyit etti.
Dünya Uygur Kongresi, zirvenin başarısına katkı sağlayan tüm katılımcılara, konuşmacılara, ortak kuruluşlara ve gönüllülere derin teşekkürlerini iletti.
Organizatörler, “Topluluğumuz artan tehditlerle karşı karşıya kalırken, bu zirvenin sona ermesi bir son değil, yeni ve yenilenmiş bir başlangıçtır,” dedi. “Daha derin iş birliği, daha büyük direnç ve sarsılmaz umutla şekillenen bir başlangıç.”
İlk yorum yapan siz olun