Bir hak örgütü, Çin makamlarının son altı yılda özellikle Uygurlar olmak üzere en az 1.545 vicdan mahkûmunu ağır cezalara çarptırdığını ve kadınların oranının çok yüksek olduğunu bildirdi.
Çinli ve uluslararası hak savunucularından oluşan sivil toplum kuruluşu olan Chinese Human Rights Defenders (CHRD) tarafından 5 Mart 2025 tarihinde yayımlanan bir raporda, Çin makamlarının son altı yılda haklarını barışçıl bir şekilde savunan veya kullanan binlerce kişiyi hukuksuzca gözaltına aldığı ve en az 1.545 kişiyi vicdan mahkûmu olarak hapse attığı kaydedil. CHRD, Çin makamlarının uyguladığı bu hukuksuz gözaltıların insanlığa karşı suç teşkil ettiğini belirtti.
RFA’nın aktardığına göre örgüt, “Bu kişiler, Çin hükümetinin iç ve uluslararası insan hakları taahhütleriyle uyumlu olmayan suçlamalarla mahkûm edilip hapsedildi,” ifadelerini kullandı.
CHRD, bu kişilerin davalarının polis, savcı ve mahkemeler tarafından keyfi bir şekilde ele alındığını ve insan haklarının ihlal edildiğini belirtti. Vicdan mahkûmları, ortalama altı yıl hapis cezasına çarptırılırken, ulusal güvenlikle ilgili suçlamalarda bu süre yedi yıla çıkıyor. RFA’ya göre, “Ulusal güvenliği ihlal suçlamasıyla verilen ortalama hapis cezası 6,72 yıl olsa da, bu rakam idam cezası veya müebbet hapis cezasına çarptırılanları kapsamıyor,” ifadeleri kullanıldı.
RFA raporunda, Taşpolat Tiyip, Sattar Savut ve Yang Hengjun isimli üç kişinin idam cezasına çarptırıldığını, Rahile Davut ve Abdurazaq Sayim isimli iki kişinin ise müebbet hapis cezası aldığını belirtti. Ayrıca, en az on yıl hapis cezasına çarptırılan en az 48 kişi olduğu kaydedildi.
Mahkûm edilenler arasında, kadın aktivistler ve Uygurlar ile Tibetlilerin sayılarının orantısız bir şekilde çok olduğu vurgulandı. Rapora göre, 60 yaş ve üzerindeki vicdan mahkûmları arasında kadınların oranı üçte ikiye ulaşıyor.
CHRD, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping liderliğinde, muhalifleri susturmayı ve insan hakları savunucularını cezalandırmayı amaçlayan keyfi gözaltıların yaygınlaştığını ve arttığını bildirdi. Örgüt, en az 58 kişinin “ulusal güvenliği tehlikeye atmak” suçlamasıyla mahkûm edildiğini kaydetti.
Çin ayrıca, Tayvan ile ilgili siyasi faaliyetlerde bulunan kişilere geniş yasal düzenlemeler kapsamında yaptırımlar uyguluyor. Bu düzenlemeler, Tayvan’ın statüsü üzerine tartışmaları, referandum çağrılarını ve uluslararası katılımını desteklemeyi suç haline getiriyor. Rapora göre, bu yasalar gıyabi yargılamalara ve idam cezasına olanak tanıyarak, demokratik ilkeleri savunan Tayvanlılar arasında korku ortamı yaratıyor.
Uygur Haber kaynağını belirtmeyi unutmayın!
İlk yorum yapan siz olun