Endonezya, Sri Lanka tipi bir Borç Tuzağı içinde olabilir

Endonezya yetkilileri, Sri Lanka tipi bir Borç Tuzağı ile karşı karşıya: %40’ı Çin’e ait olan şirket, yapım aşamasındaki yüksek hızlı bir demiryolu üzerindeki 50 yıllık imtiyazına 30 yıl daha eklemeyi teklif etti.

Nikki Asia’nı son raporu, Endonezya’nın iktidar koridorlarını sarsan yeni bir şok dalgasından bahsediyor. Aralık 2022’de açıklanan habere göre, %40’ı Çin’e ait olan Kereta Cepat Indonesia China (KCIC) şirketi, Java’da yapımı devam eden yüksek hızlı bir demiryolu üzerindeki 50 yıllık imtiyazına 30 yıl daha eklemeyi teklif etmişti.

Endonezya hükümeti teklifi reddedemezse, demiryolu Çin’in etkisi altında 22. yüzyılın başlarına kadar kalacak! Bu, Endonezya’da, borcun hafifletilmesi karşılığında Hambantota Limanı’nı Çin’e kiralamak zorunda kalan Sri Lanka gibi bir borç tuzağı durumu endişesine neden oldu.

Böyle bir durum Afrika’nın birçok ülkesinde de yaşandı. Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi (BRI) kapsamında yer alan ve 4,5 milyar dolarlık Çin kredisiyle finanse edilen bir proje, KCIC demiryolu hattı, AidData raporuna göre, Endonezya ve birçok diğer ülke bu projeden dolayı borç yükü altında kalmıştır.

Olası 80 yıllık bir sözleşme konusunda Jakarta’nın endişeleri temelsiz değil. Örneğin, Sri Lanka’da Hambantota Limanı’nın 2017’de Çin’e 99 yıllığına kiralanması, Sri Lankan hükümetinin inşaat kredilerini geri ödemekte zorlanması sonucu gerçekleşti.

Alacaklı ülkenin aşırı miktarda kredi vermesi, ardından borçlu ülkenin geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirememesi durumunda ekonomik veya siyasi tavizler alması olayı, klasik bir “borç tuzağı” diplomasisi vakası olarak kabul edilir. Çin, bu yöntemle Hint okyanusta jeo-stratejik öneme sahip limanı ele geçirmeyi başardı.

Tüm bu nedenlerle, birçok ülke Çin ile yeni projelere başlamaktan giderek daha tedirgin olmaktadır. Çin’in büyük altyapı projeleri de son yıllarda yavaşlamıştır.

Proje için 2015 yılında hem Japonya hem de Çin teklif verdi. Ancak Çin Demiryolu Grubu, yoğun lobi faaliyetleri sonucunda sözleşmeyi kazandı. Çin Kalkınma Bankası, proje maliyetinin %75’ini kapsayan ve 40 yıllık bir geri ödeme süresi sunan krediler teklif etti ve tamamlanmasının Endonezya’daki 2019 genel seçimlerine yetiştirilmesine söz verilmişti.

Jakarta’daki demiryolu projesi, Çin yatırımlarının Endonezya için sunduğu daha büyük bir zorluğun bir örneğidir. AidData raporu, Çin’in 2000 ile 2017 yılları arasında Endonezya’ya resmi kalkınma yardımı veya diğer resmi girişler olarak belirlenen 34,9 milyar dolardan fazla finansal yardım taahhüt ettiğini göstermektedir. AidData ayrıca Endonezya’nın 4,95 milyar dolarlık bir egemen borç maruziyeti ve devlet garantisi olmadan devlet şirketleri veya diğer hükümet kurumları tarafından karşılanan “gizli” 17,28 milyar dolarlık bir kamu borcu yükü taşıdığını bildiriyor.(Pardefas)