Domates salçalarının tedarik zincirinde Uygurların zorla çalıştırıldığını ortaya çıkaran raporun ardından, İngiliz milletvekilleri, Çin bağlantılı ürünlere yönelik daha sıkı yasalar çıkarılması çağrısında bulundu.
Radio Free Asia’nın haberine göre, bir araştırma raporu, İngiliz ve AB süpermarketlerinde “İtalyan Malı” etiketiyle satılan birçok domates salçasının aslında Çin’de zorla çalıştırılan Uygur işçilerin emeğiyle üretildiğini ortaya koydu. Bu bulguların ardından İngiltere Parlamentosu, Pekin’e karşı olası eylemleri değerlendirmeye başladı.
RFA’nın BBC’den aktardığı haberde, çoğunluğu İngiliz ve Alman perakendecilerin mağaza markalı ürünleri olan 17 ürünün büyük olasılıkla Çin’deki domateslerden üretildiği belirtildi. Örneğin, Tesco’nun “İtalyan Domates Salçası” gibi bazı ürünlerin adında “İtalyan” ifadesi yer alırken, bazılarının ürün açıklamalarında “İtalyan malı” olduğu yer veriliyor.
Birleşik Krallık İşçi Partisi milletvekili ve Çin’e İlişkin Parlamentolar Arası İttifak (IPAC) üyesi Sarah Champion, Avam Kamarası’ndaki bir oturumda, bu araştırma sonuçlarının “İngiliz halkını haklı olarak şoke ettiğini” belirtti. İngiltere’deki süpermarketlerde satılan ve İtalya’da üretilmiş gibi etiketlenen domates ürünlerinin, Uygur Özerk Bölgesi’ndeki zorla çalıştırma uygulamalarıyla bağlantılı olduğuna dikkat çekti.
ABD’nin, Doğu Türkistan’dan ithalatı zorla çalıştırma nedeniyle yasaklayan yasaları bulunmasına karşın, Birleşik Krallık’ta şirketlerin tedarik zincirlerini kendi kendilerine düzenlemesine izin veriliyor. Champion, Birleşik Krallık’ın “zayıf ve kafa karıştırıcı ürün etiketleme yönetmeliğini” eleştirerek, bu durumun tüketicileri yanıltan “dilsel manipülasyonlara” olanak tanıdığını söyledi.
Champion, Ticaret Politikası ve Ekonomik Güvenlik Bakanı Douglas Alexander’a hitaben, “Tüketicilere önceden paketlenmiş ürünlerin kaynak ülkeleri hakkında daha net bilgi sağlamak için daha güçlü etiketleme standartlarına ihtiyacımız olduğunu göstermek için daha ne kadar kanıta ihtiyacınız var?” diye sordu. Champion ayrıca, Doğu Türkistan’da devlet destekli zorla çalıştırma sistemi nedeniyle her gün ciddi insan hakları ihlalleri yaşandığını ve tahminen 700.000 kişinin domates üretiminde çalışmaya zorlandığını vurguladı.
IPAC Eş Başkanı ve Muhafazakâr Parti Milletvekili Iain Duncan Smith, Birleşik Krallık’ın 2015 tarihli Modern Kölelik Yasası’nın reforma ihtiyaç duyduğunu savundu. “Şu anda Doğu Türkistan’dan büyük miktarlarda polisilikon ithal ediyoruz ve bu konuda hiçbir şey yapılmıyor. Bu sorun Sincan’la sınırlı değil; zorla çalıştırılan çeyrek milyon Tibetli de var,” dedi.
İŞÇİLER ELEKTRİK ŞOKUYLA CEZALANDIRILIYOR
Haberlere göre, son 16 yıl içinde Doğu Türkistan’da domates tarlalarında zorla çalıştırılan ya da buna tanık olan 14 kişiyle görüşüldü. Bir kişi, ihracat için belirlenen günlük domates kotalarını karşılayamayan işçilerin elektrik şokuna maruz kaldığını ifade etti. Ayrıca, nakliye verilerinin incelenmesiyle, Doğu Türkistan’daki domateslerin çoğunun İtalya’ya ulaşmadan önce Kazakistan, Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden trenle taşındığı ortaya çıktı.
Haziran ayında, Uygur savunuculuk gruplarını temsil eden insan hakları avukatları, iki ay önce Doğu Türkistan’dan İtalya’ya demiryolu ile gönderilen bazı domates salçası konteynerlerinin Uygurların zorla çalıştırılmasıyla üretildiğini iddia ederek ulusal ve uluslararası düzeyde şikayetlerde bulundu.
Dünyanın en büyük domates salçası ihracatçılarından biri olan İtalya, başta Çin ve ABD olmak üzere önemli miktarda domates salçası ithal ediyor. İtalya, bu ürünleri yeniden paketleyip etiketleyerek diğer Avrupa ülkelerine ve ötesine ihraç ediyor.
Uzun süredir Çin siyaseti, insan hakları ve dış politika üzerine çalışan aktivist ve akademisyen Sophie Richardson, Çin domates salçasının, zorla çalıştırmaya karşı katı yasalara sahip ülkelerde bile satılabilmesinin şaşırtıcı olmadığını söyledi. Richardson, bu durumun zayıf yaptırım mekanizmalarından kaynaklandığını ve şirketlerin, tedarik zincirlerinde zorla çalıştırma bulunmamasını sağlamak için yeterli adımları atmadığını vurguladı.
İlk yorum yapan siz olun