Çin'in ticari istilasının sınırı yok

Doğu Türkistan’da İslam’ı “hastalık” görüp engelleyen Çin, zikirmatik, ezanlı saat, kıble pusulası ve rekatsayar gibi ürünlerle İslam dünyasına ihracat yapıyor. Türkiye’nin dış ticaret açığının yarısından fazlası Çin’e.

Türkiye’nin Çin ile ticarette verdiği açık 2024 yılında 42 milyar doları buldu. Bu, 82 milyar dolarlık dış ticaret açığımızın yarısından fazla. Sadece telefon, bilgisayar gibi teknoloji ürünleri değil, çatal, bıçak, plastik kova, ibrik, cezve ve tespih gibi üretimi çok basit binlerce ürünü de Çin’den alıyoruz.

Yaklaşık 30 yıl önce sadece ucuz iş gücü ve fason üretimle anılan Çin, bugün birçok alanda güçlü bir ekonomik aktör haline geldi. Çatal, bıçak, plastik kova, koli bandı, bijuteri eşyası ve magnet gibi ürünlerle dünya pazarında büyük bir pay elde ettiler.

Zikirmatik gibi yenilikçi ürünlerde de öncü oldular

İslam dünyasında sıkça kullanılan zikirmatik, ezan okuyan duvar saati ve kıble pusulası gibi ürünler de Çin ve Uzak Doğu menşeli olarak piyasaya girdi. Çinli üreticiler, seccade ve haşema gibi dini temalı ürünlere de yöneldi.

Magnetlerin %80’i Çin’den geliyor

Züccaciyeciler Derneği’nin 2024 raporuna göre, 300 milyar dolarlık küresel züccaciye ihracatının yarısını Çin yapıyor. Hediyelik eşya pazarının da %46’sı Çin’in elinde. Özellikle turistik magnetlerin %80’inin Çin’den geldiği belirtiliyor. Çin ayrıca, magnetlerde kullanılan nadir toprak mıknatıslarının %90’ını üretiyor ve bu alandaki üstünlüğünü sürdürüyor.

Cezve ve fincan da Çin’den ithal ediliyor

Kandil lambaları, ibrikler, Türk kahvesi fincanları ve cezvelerin önemli bir bölümü Çin’den ithal ediliyor. Aydınlatma, promosyon, züccaciye ve mobilya sektörlerinde faaliyet gösteren temsilciler, Çin’den gelen bu küçük ürünlerin dış ticaret açığına ciddi katkı yaptığını vurguluyor. Türkiye bu ürünleri kendi içinde üretebilecekken, düşük maliyet nedeniyle ithalatı tercih ediyor. Hatta bazı yerli üreticiler, Çin’le fiyat rekabetine giremedikleri için üretim yapmıyor.

Rekatsayar bile ürettiler

Çin, son olarak namaz sırasında rekat sayısını takip etmeyi kolaylaştıran “Rekatsayar” adlı cihazı piyasaya sürdü. Türkiye’nin ithalat bağımlılığı ise dış ticaret verilerine açıkça yansıyor.

Dış ticaret açığının yarısı Çin kaynaklı

2024’te Türkiye’nin toplam dış ticaret açığı 82 milyar 165 milyon dolar oldu. Bu açığın 42 milyar doları, tek başına Çin ile yapılan ticaretten kaynaklandı. Yani açığın yarısından fazlası Çin’e ait.

Çözüm: Yerli üretimi teşvik etmek

Ekonomistler ve sektör temsilcileri, Türkiye’nin rahatlıkla üretebileceği züccaciye, tekstil ve plastik ürünleri için ithalatı sınırlayacak vergi önlemleri alınması gerektiğini savunuyor. Yerli üreticiyi teşvik edip, dışa bağımlılığı azaltmak gerektiği belirtiliyor.