Çin’in borç diplomasisi, Afrika ülkelerinin doğal varlıklarının yanı sıra ülkelerin egemenliğine de tehdit oluşturuyor. Çin kredi koşulları temerrüt durumunda Çinli kuruluşların ülke mülk veya varlıklarına el koymasına izin veren maddeler içeriyor.
Çin’in borç diplomasisi, Afrika ülkelerinin doğal varlıklarına yönelik tehdidin yanı sıra bu ülkelerin egemenliğine de bir tehdit oluşturuyor. Afrika Daily’nin bildirdiğine göre, sürdürülemez borç ve zorlayıcı Çin kredilerinin koşulları son yıllarda daha fazla hükümetin Çin ile anlaşmalar imzalamasıyla artan bir şekilde eleştirilerin hedefi oldu.
Endişeler, özellikle, temerrüt durumunda Çinli kuruluşların yerel mülk veya varlıklara el koymasına izin veren bazı maddeler üzerinde odaklandı.
2000 yılından 2020 yılına kadar, Çin Afrika ülkelerine toplam 59,87 milyar dolar kredi verdi ve Angola (42,6 milyar dolar), Etiyopya (13,7 milyar dolar), Zambiya (9,8 milyar dolar) ve Kenya (9,2 milyar dolar) gibi ülkelerin en büyük kreditörü haline geldi. Bu ülkeler şu anda borç yükümlülüklerini karşılamakta zorluk çekiyorlar.
Bu sorun, son bir yılda ABD ve diğer büyük ekonomilerde faiz oranlarının sert bir şekilde artması ve bu Afrika ülkelerinin para birimlerinin değerinin düşmesi nedeniyle daha da akut hale gelmiştir. Pandemi nedeniyle ekonomik durgunluk ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi de birçok Afrika ülkesinin egemen borçlarını ödeme güçlerini zayıflatmıştır.
Chatham House araştırmacılarına göre, Çin’in Afrika’ya verdiği büyük krediler, Çin’in parasını geri kazanmaya çalışırken kendisini dost bir ülke olarak sunma çabalarında bir ikilem yarattı. Çin, temerrüt durumunda limanlar, demiryolları veya enerji ağları gibi önemli yerli varlıkları el koyma gibi tek taraflı eylemlere başvurabileceği uyarısında da bulundu.
Çinli kredilerle ilişkili olan çoğu Afrika ülkesi geri ödeme kriziyle karşı karşıya kaldığından endişe verici bir kriz yaşanıyor ve faiz ödemelerini ertelemeye ve kredi koşullarını yeniden müzakere etmeye çalışıyorlar. Aslında, Zambiya zaten borcunu ödeyemedi ve borç yeniden yapılandırma görüşmeleri, Çin devletine ait bankaların tereddütü nedeniyle çok az ilerleme kaydetti. Kenya yetkilileri ve bakanları, borçlarının ülkenin ekonomisini “boğduğunu” belirterek, Çin’den aldıkları 5 milyar dolarlık kredi geri ödeme süresini uzatmalarını isteyeceklerini yinelediler.
Afrika’da Çin kredileri alan birçok ülkenin geri ödeme krizi yaşaması ve faiz ödemelerinin ertelenmesi ile kredi koşullarının yeniden müzakere edilmesi endişe verici bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Zambiya borcunu ödeyememiş durumda ve Çin devletine ait bankaların tereddütleri nedeniyle borç yeniden yapılandırma görüşmeleri ilerleme kaydedemiyor. Kenyalı yetkililer ve bakanlar, 5 milyar dolarlık kredi borcunun ülkenin ekonomisini “boğduğunu” ve Çin’den geri ödeme süresini uzatmasını isteyeceklerini tekrarlayarak belirtti. Afrika Daily’nin bildirdiğine göre, Cibuti’nin Çin’e olan toplam borcu GSYİH’sinin yaklaşık yüzde 43’üne denk geliyor ve son zamanlarda 1,4 milyar dolarlık Çin kredilerinin ödemelerini askıya aldığını duyurdu.
Çin tarafından sağlanan krediler, Batı kaynaklarından daha yüksek faiz oranlarıyla gelmektedir. Yaklaşık %4 olan bu krediler, ticari piyasa oranlarına yakın ve Dünya Bankası veya Batılı ülkelerden gelişmekte olan Afrika ülkelerine verilen aynı tür kredilerin dört katıdır.
Ayrıca, Africa Daily’nin haberine göre, borçların geri ödeme süresi, diğer kurumlar tarafından gelişmekte olan Afrika ülkelerine sağlanan krediler için yaklaşık 28 yıl iken, Çin’den alınan krediler için genellikle 10 yıldan daha kısadır.
(Kaynak: Ani)
İlk yorum yapan siz olun