Afrika ülkelerinin, savunma kapasitelerini güçlendirmek ve altyapılarını iyileştirmek için Çin’e kontrolsüz bir şekilde bağımlı olması birçok sorunu beraberinde getiriyor.
Bu tür olaylar aynı zamanda Kenya ve diğer Afrika ülkelerini, Çin’in tekliflerine karşı daha fazla şeffaflık, dengeli ticaret ve yatırım koşullarının dikkatli bir şekilde incelenmeye daha fazla yönlendirebilir.
Büyüyen sermaye kaynakları ile Çin, dünya çapındaki altyapı yatırımları yoluyla etkisini agresif bir şekilde genişletiyor. Sermaye kıtlığı çeken Afrika’daki az gelişmiş ülkeler, Çin’in borç ve sermayesinin birincil hedefleridir. İlerleme arayışında, bu ülkelerin genellikle ticaret, teknoloji ve ekipman için Çin’e güvendiği görülüyor. Kalkınma yolculuklarından geçen bu ülkeler, savunma kapasitelerini güçlendirmek, ekonomilerini canlandırmak, altyapılarını iyileştirmek ve kamu hizmetlerini geliştirmek için Pekin’e bağlanmaya devam ediyorlar.
Bununla birlikte, bu ülkelerin çoğunun ve kurumlarının Çinli kuruluşlarla birkaç yıl çalışmaları, bir süre sonra tatsız bir deneyime dönüşüyor. Pekin, yatırım tekliflerini başlangıçta bu ülkeler için kazan-kazan anlaşmaları olarak tanıtırken, bir süre sonra anlaşmanın farklı konturları devreye giriyor.
Son on yıl, Kenya’nın Çin’den sürekli olarak geniş bir yelpazede mal tedarik ederken Çin ile güçlü ticari bağlar kurduğuna tanık oldu. Afrika ulusunun Kuşak ve Yol Girişimi’ne dahil olması, özellikle genişleyen altyapısını desteklemek için Çin’den yapılan ithalatta önemli bir artışa yol açtı. Yine de, Kenya’nın Çin’den yaptığı ithalatın yüzde 97’sini oluşturması ve Çin’e yaptığı ihracatın yüzde 3 gibi önemsiz bir paya sahip olmasıyla kanıtlandığı gibi, ticaret dengesi her zaman Çin’in lehine oldu.
Kenya ve Çin arasındaki ticaret eşitsizliği, ekonomik ortaklıklarının sürdürülebilirliği ve uzun vadeli faydaları hakkında endişelere yol açıyor.
Adil ikili ilişkiler için bir başka zorluk da, genellikle devlet kuruluşları olan büyük Çinli şirketlerin Kenya’da üstlendikleri projelerde işlere hakim olma eğilimidir. Devlete ait bir şirket olan China Road and Bridge Corporation (CRBC), ülke çapında yaygın olarak altyapı projeleriyle ilgilenmektedir.
Şirket, yolsuzluk uygulamaları ve sosyal medyada da görülebilen yerel topluluklara karşı ayrımcılık nedeniyle eleştiri konusu. Batı Çevre Yolu Projesi’nin şirket tarafından inşa edilmesi, yüksek maliyeti nedeniyle kamu denetimi altındadır ve Kenyalılara aşırı geçiş ücreti koymayı planlamaktadır.
Benzer şekilde, Nairobi Büyükşehir Hizmetleri (NMS), CRBC’nin kamu projelerindeki ihmali nedeniyle zorluklar yaşıyor. NMS, Nairobi’nin çeşitli bölgelerinde Su, Kanalizasyon Uzantıları ve Sokak Aydınlatmasını içeren bir proje için Çinli şirketle sözleşme imzalamıştı. Ancak, belediye yetkilileri şimdi CRBC’yi uyum sorunlarını yönetememekle, halkı rahatsız etmekle ve hatta kazalara neden olmakla suçluyor. CRBC’ye, Filipinler’de yolsuzluğa karıştığı için 2009 yılında Dünya Bankası tarafından yaptırım uygulanmıştı.
CRBC ayrıca bölgedeki demiryolu altyapısı üzerinde çalışmak üzere Africa Star Railway Operation Company Limited (AFRISTAR) adlı bir yan kuruluş kurdu. AFRISTAR, Kenyan Railway (KR) Corporation’ın Standard Gauge Demiryolu için iletişim ve bilgi sisteminin geliştirilmesinden sorumluydu. Sistem 2017 yılında devreye alındıktan bu yana sorunlar yaşanıyor. KR yetkilileri yardım için defalarca AFRISTAR’a başvurdu, ancak Çinli şirket, şirketin sistemin bakımını zamanında sağlamadığını iddia ederek suçu KR’ye kaydırıyor. AFRISTAR şimdi birkaç yıl boyunca sistem bakımını üstlenmek için önemli bir ödeme talep ediyor. Ayrıca AFRISTAR, tren operasyonları veya yolcu hizmetleri ile ilgili herhangi bir sorunun KR’nin sorumluluğunda olacağı konusunda uyardı ve ek ödeme yapılmaması durumunda kendisini sorumluluktan fiilen muaf tuttu.
Kârını artırmaya kararlı olan AFRISTAR, kargo müşterileri için navlun oranlarının artırılmasına yönelik KR yetkililerine baskı yapmaya başladı. Bu konudaki katı tavrını sürdüren Çinli şirket, taleplerinin karşılanmaması durumunda faaliyetlerini durdurma yoluna bile gidebilir. Bu, demiryolunun etkili bir şekilde Çin’in emrine rehin alınması anlamına geliyor.
Bu çatışmanın sonucu, gelişme konusunda Çin’e gösterilen kontrolsüz bağımlılığın zorluklarıyla ilgili artan bir nedenler listesine eklenebilir. Bu tür olaylar aynı zamanda Kenya ve diğer Afrika ülkelerini, Çin’in tekliflerine karşı daha fazla şeffaflık, dengeli ticaret ve yatırım koşullarının dikkatli bir şekilde incelenmeye daha fazla yönlendirebilir.
İlk yorum yapan siz olun