Çin, Uygur sanatçıları Avrupa’da sahne aldırarak soykırımını örtbas etmeye çalışıyor

Çin, ‘Şinjiang Yahşi Yer’ gibi propaganda etkinliklerle ‘mutlu Uygur’ imajı yaratarak soykırımı örtbas etmeye çalışıyor; Uygur sanatçıları Avrupa’da sahneye çıkararak şarkı ve danslarla uluslararası kamuoyunu yanıltmayı hedefliyor.

Son günlerde, Çin hükumetinin organizasyonuyla bir grup Uygur sanatçının Avrupa’nın ünlü meydanlarında şarkı söyleyip dans ettiği videolar sosyal medyada hızla yayıldı. Bu görüntüler, diasporadaki Uygurların hem dikkatini çekti hem de büyük tepkisine yol açtı.

Videolarda, Uygur Özerk Bölgesi 12 Mukam Topluluğu’nun şarkıcı ve dansçılarının canlı performansları yer alıyor. Sanatçılar, klasik Uygur şarkıları seslendirip eşlik eden danslar sergilerken, yabancı seyirciler kalabalıklar halinde gösterileri izliyor.

Bilgilere göre, Çin hükümetinin tek taraflı organize ettiği bu turnede, Mukam Topluluğu üyeleri 10-13 Nisan tarihleri arasında Fransa ve Macaristanı ziyaret etti. Uygur sanatçılar, Fransa’nın başkenti Paris’te Eyfel Kulesi’nin yanındaki platformda ve Macaristan’ın başkenti Budapeşte’deki Kahramanlar Meydanı’nda sahne aldı.

Bu çabalar, 2017’den beri Çin’in ilk kez bir Uygur sanat topluluğunu Avrupa’ya göndermesi oldu. Bu etkinlikler, Çin’in son yıllarda Uygurlara yönelik soykırımı inkar etmek için sürdürdüğü “Şinjiang (Doğu Türkistan) Yahşi Yer” adlı propaganda kampanyasının bir parçasıdır.

ABD ve 10’dan fazla üle, Çin’in 2017’den bu yana Uygurlara karşı işlediği suçları soykırım ve insanlığa karşı suç olarak tanımladıktan sonra, Çin bu suçlamaları reddetmek için Uygurları ülke içinde ve dışında şarkı söylemeye, dans etmeye zorlayarak onların Çin yönetimi altında mutlu bir yaşam sürdürdüğü propagandasını yapıyor.

“Şinjiang Yahşi Yer” adlı bu kampanya kapsamında, geçtiğimiz yıl Haziran ayında bir Uygur sanat topluluğu Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde sahne aldı. Ayrıca, Çin’in Washington’daki büyükelçiliği, birkaç yıl önce Uygur Özerk Bölgesi’nin eski başkanı Şöhret Zakir’i davet ederek aynı isimle bir çevrimiçi toplantı düzenledi.

Çin’in “Xinjiang güzel bir yer” propagandası, diasporadaki Uygurlar tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Dünya Uygur Kongresi Yürütme Başkanı ve Uygur Hareketi’nin kurucusu Reşen Abbas, Çin’in amacının Uygur kültürünü korumak değil, propagandaya alet etmek olduğunu vurgulayarak, “Çin’in Avrupa’da Uygur kültürünü sergileyip, aynı anda anavatanlarında bu kültürü yok etmesi tam bir ikiyüzlülük. Uygurları dans etmeye zorlayan bu rejim, dini faaliyetlerimizi suç sayan, camilerimizi yıkan, dilimizi kısıtlayan ve sanatçılarımızı hapseden rejimdir, Avrupa, Çin’in bu aklama çabalarına ortak olmamalı,” dedi.

Çin’in son yıllarda Batılı ülkelerin soykırım suçlamalarını reddetmek için Arap ve Müslüman ülkelerde yürüttüğü propagandalar kısmen etkili olsa da, Batı’da karşılık bulmadı. Buna rağmen Çin, Batı ülkelerinde bu propagandayı adım adım sürdürmeye devam ediyor. Örneğin, 2023 Aralık’ında Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Uygur kıyafetleriyle Paris sokaklarında dolaşan ve kendilerini “Sincanlı” olarak tanıtıp kıyafetlerini “Çin Xinjiang kıyafet kültürü” diye tanıtan Çinli çiftin videolarını sosyal medyada paylaştı.