Çin’in Orta Asya’da Kuşak ve Yol Girişimi’ne yeni bir destek verme çabası olarak görülen Çin-Orta Asya zirvesi, bölgeyi felç edici bir borç tuzağına doğru itmenin sağlam bir temelini oluşturdu.
Çin, 18-19 Mayıs tarihlerinde Xian’da, beş Orta Asya ülkesinin devlet başkanlarıyla yüz yüze ilk zirvesini aralarında daha büyük siyasi ve ekonomik ortaklıklar kurmaya vurgu yaparak gerçekleştirdi.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan Devlet Başkanlarının huzurunda altyapı inşa etmekten bölge ile ticareti artırmaya kadar Orta Asya’nın kalkınması için büyük bir plan açıkladı.
Çin Devlet Başkanı, altyapının geliştirilmesi için kaynak zengini Orta Asya ülkelerine 26 milyar yuan (3,7 milyar $) taze kredi ve hibe sözü verdi.
ÇİN’İN KUŞAK-YOL PROJESİNİ HIZLANDIRMAK VE BORÇ TUZAĞI
Çin Dışişleri Bakanlığı’na göre Pekin, bölgesel bir lojistik ağı kuracak ve Çin-Avrupa Demiryolu Ekspres montaj merkezlerinin gelişimini hızlandıracak. Çin-Orta Asya Gaz Boru Hattı D Hattının inşasını hızlandıracak, Orta Asya ülkelerinde denizaşırı depolar ve kapsamlı bir dijital hizmet platformu inşa edecek.
Bütün bunlar, Çin’in Orta Asya ülkelerindeki Kuşak ve Yol Girişimi’ne (BRI) yeni bir destek verme çabası olarak görülüyor ve bu girişim, bölgeyi felç edici bir borç tuzağına doğru itmenin sağlam bir temelini oluşturdu.
YATIRIMLAR REKOR SİVYESİNE ULAŞTI
Reuters’e göre, 2022 yılına kadar Çin ile beş Orta Asya ülkesi arasındaki yatırım 70 milyar doları aşan rekor seviyeye ulaştı. Reuters, BRI kapsamındaki Çin kredilerinin Kırgızistan ve Tacikistan’a GSYİH’lerinin beşte birini oluşturduğunu bildirdi.
New York merkezli Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu son raporunda, Çin’in Türkmenistan ve Özbekistan’a verdiği kredilerin GSYİH’lerinin %16’sından fazlasını ve Kazakistan’ın GSYİH’sının %7’sinden fazlasını oluşturduğunu söyledi.
ÇİN, ORTA ASYADA ETKİSİNİ ARTTIRMAK İÇİN DOĞRU ZAMANI SEÇTİ
Rusya’nın Ukrayna ile savaşa girmesi ve ABD birliklerinin Ağustos 2021’de Afganistan’dan çekilmesinin ardından bölgedeki ABD varlığının tamamen azalmasıyla, Çin, ilk Çin-Orta Asya zirvesini gerçekleştirerek BRI programını ilerletmek ve Orta Asya bölgesindeki etkisini arttırmak için doğru zamanı tercih etmiş oldu.
Analistler, Çin’in bölgedeki temel çıkarlarının enerji güvenliğini, stratejik ve bölgesel çıkarlarını güvence altına almak olduğunu söylüyor. Ancak Pekin, Orta Asya’da etki yaratmaya çalışırken, bölgenin yetkilileri için bu kolay olmayabilir. Onlar, Doğu Türkistan’da kardeşlerine yönelik muamelesi ve yağmacı politikaları nedeniyle Çin’e öfkeli olan vatandaşlarını yönetmede zorluklarla karşılaşabilirler.
İlk yorum yapan siz olun