Kazakistan Dışişleri Bakanlığı Resmi Sözcüsü Aibek Smadijarov, Astana’nın, Doğu Türkistan’daki “eğitim kampları” konusunda Çin büyükelçiliğine bir nota gönderdiğini bildirdi.
Kazak basınına yansıyan haberlere göre, bakanlık sözcüsü, ‘’Şu anda Çin’de kalan, haber alınamayan veya ülkelerine dönemeyen Kazak vatandaşlarımızın sorunlarıyla ilgileniyoruz’ dedi. Özellikle, Çin’in toplama kampına aldığı vatandaşların çocuklarının ortada kaldığı ve bununla ilgili, çocuklarla iletişime geçildiğini belirten Kazakistan Dışişleri Bakanlığı, ”Çin’e bu konuda birkaç not gönderdik. Ayrıca isimleri de ilettik. Bazı çocuklar ebeveynlerine ne olduğunu bilmiyorlar. Yardıma ihtiyacı olan vatandaşlarımız, resmi kaynaklardan bizimle iletişime geçebilirler’’ dedi.
Ülkede, 2 Kasım günü aileleri Çin tarafından alıkoyulan 60 çocuk Almatı’da bir araya gelerek Kazak yetkililer ve uluslararası örgütlerden yardım istemişti. Bunun üzerine, harekete geçen Kazak yetkililer, Çin’e Kazak vatandaşların ülkelerine geri gönderilmesi için mesaj göndermişti. Ayrıca, Kazakistan’a taşınan Doğu Türkistan’ın farklı bölgelerinden vatandaşların da, Çin’deki ve uluslararası toplumdaki akrabalarının serbest bırakılmasını isteyen bir basın toplantısı düzenlediği biliniyordu.
ÇİN’DEKİ KAZAK SORUNU
Çin’in Doğu Türkistan bölgesinde Çinhay ve Hans kentlerinde yaşayan 1,5 milyondan fazla Kazak Türkünün, yerel yönetimin pasaport ve diğer resmi evrakı vermemesi nedeniyle yurt dışına çıkamadığı basına yansımıştı. Çin hükümetinin, ‘’Uygur Özerk Bölgesi’’nin bağımsızlığını elde etmek için 1997’de kurulan Doğu Türkistan Bağımsızlık Hareketi ile mücadele kapsamında Kazak kökenlilere yönelik baskılarını artırdığı biliniyordu.
Kazakistan’da konuyla ilgili, daha önce de Çin karşıtı eylemler gerçekleştirildi. Doğu Türkistan bölgesinde Kazakistan’da akrabaları bulunan pek çok Uygur veya Kazak Türkü bulunuyor. Son dönemde, Çin’in artan baskıları ve toplama kamplarına alınan Doğu Türkistanlılar arasında Kazak vatandaşlarının da bulunması konu hakkında hassasiyeti artırdı.
ASLEN DOĞU TÜRKİSTANLI OLAN ÖMÜRBEK BEKALİ, KAZAK VATANDAŞI OLDUĞU İÇİN SERBEST KALABİLDİ
Geçen hafta sonu, bu toplama kamplarında 8 ay tutulan Ömürbek Bekali, Ankara’da gerçekleşen ‘’Doğu Türkistan’da İnsan Hakları İhlalleri’’ paneline katılmış, ve yaşanan zulmün en canlı tanığı olarak şu ifadeleri kullanmıştı:
“Ben bir turizmciyim. Bir Doğu Türkistanlıyım. Kazak vatandaşıyım. Dedemi görmek için gittiğim Şark-ı Türkistan’da 8 ay tutuklu kaldım. Kazakistan vatandaşı olduğum halde kamplara alındım. Orada Türk olmanız, Müslüman olmanız tutuklanmanız için yeterlidir. Ben bugün Şark-ı Türkistan’daki 30 milyon Uygur Türkünün durumunu, yaşadığı zulmü anlatmak için geldim, bunun için çok gururluyum.’’
Öte yandan, Çin yönetimi, Doğu Türkistan’daki “politik eğitim kampları”nın varlığını başlarda kabul etmiyorken, son zamanlarda kabul etmek zorunda kalmış, ancak kamplarda her hangi bir baskının olduğunu hala kabul etmemektedir.
Kaynak: Kırım Tatar Ajansı
İlginizi çekebilir:
Doğu Türkistan’ın kısa genel durumu
İnsan Hakları İzleme Örgütü: Doğu Türkistan’da Kitlesel Baskı Yaşanıyor
Doğu Türkistan’da Çin Nazi Kamplarına Gönderilmeye Neden Olan 48 Gerekçe
Doğu Türkistan’daki keyfi tutuklanan Türkler Çin’in iç eyaletlerine nakledilmeye başladı
İlk yorum yapan siz olun