General Mehmet Rıza Bekin Paşa’nın vefatının 15. yıldönümü münasebetiyle, STK’lar tarafından Ankara’da “Mehmet Rıza Bekin Paşa ve Doğu Türkistan Mücadelesi” başlıklı panel gerçekleştirildi.
Azaflı Sosyal Yardım ve Kültür Derneği, Uygur Akademisi Vakfı, Dünya Uygur Kurultayı Vakfı, Doğu Türkistan Vakfı ve Doğu Türkistan Araştırmaları Vakfı’nın iş birliği ile 15 Şubat 2025 tarihinde “Vefatının 15. Yıldönümünde Mehmet Rıza Bekin Paşa ve Doğu Türkistan Mücadelesi” başlıklı panel gerçekleştirildi.
Etkinliğe Türkiye, Azerbaycan ve Doğu Türkistan başta olmak üzere tüm Türk dünyasında vatanı için şehit olanların ruhuna saygı duruşu yapıldı, İstiklal Marşı ve Doğu Türkistan Milli Marşı okundu. Ardından Azaflı Sosyal Yardım ve Kültür Derneği Başkanı Av. Arzuman Azaflı, Dünya Uygur Kurultayı Eski Başkanı Dolkun İsa, Dünya Uygur Kurultayı Başkan Yardımcısı Abdureşit Abdulhamit, Uygur Akademisi Başkan Yardımcısı ve Uygur Akademisi Vakfı Başkanı Abdulhamit Karahan ve Doğu Türkistan Vakfı Genel Sekreteri Dr. Muhittin Canuygur’un açılış konuşmaları yapıldı.
Azaflı Sosyal Yardım ve Kültür Derneği – Türk Dünyası Kültür Merkezi bünyesinde bulunan Aşık Mikayıl Azaflı Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen programda Prof. Dr. Erkin Emet, Prof. Dr. Abdulhamit Avşar, Prof. Dr. Alimcan İnayet ve Muhammet Ali Alioğlu, Mehmet Rıza Bekin Paşa hakkındaki hatıralarını ve Doğu Türkistan mücadelesinin güncel durumunu anlattı.
Akademisyen ve araştırmacılar, Mehmet Rıza Bekin Paşa’yı rahmetle anarken, merhumun vatan uğruna vatandan ayrıldığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“Henüz 13 yaşında Doğu Türkistan’dan ayrılan Mehmet Rıza Bekin Paşa, ömrü boyunca vatana, millete hizmet etmekten hiç vazgeçmemiş, bütün hayatını milletinin özgürlüğünü, bağımsızlığını ve hürriyetini yeniden tesis etme mücadelesine adamıştır.
O, yüzlerce Uygur gencinin Türkiye’deki üniversitelere girmesini sağlayarak, genç neslimizin eğitimi için büyük fedakarlıklar yapmıştır. Merhum Mehmet Rıza Bekin Paşa’nın rehberliğinde yetişen genç nesil, dünyanın her köşesinde Doğu Türkistan Milli Mücadelesi’nde önemli bireyler olarak Çin’e karşı mücadele etmektedir.
Uygur Türkleri bu fedakar ve cesur paşayı sonsuza dek derin bir sevgi ve özlemle anacaktır! Merhumun mekanı cennet ve ruhu şad olsun!”
Kısaca merhum Mehmet Rıza Bekin’in Özgeçmişi
Ömrünün tamamını Doğu Türkistan halkının hürriyet ve bağımsızlık mücadelesine adamış olan Gazi Mehmet Rıza Bekin Paşa, 16 Şubat 2010 tarihinde, 85 yaşındayken, tedavisi mümkün olmayan bir hastalık sonucu Ankara’da vefat etmiştir.
Mehmet Rıza Bekin Paşa, 1925 yılında Hoten şehrinde doğmuş olup, 1933 yılında kurulan Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti döneminde Hoten Emiri olan Mehmet Emin Buğra’nın kayınbiraderiydi.
Doğu Türkistan Cumhuriyeti’nin yenilgisinden sonra henüz 9 yaşında olan Mehmet Rıza Bekin, kardeşi Millî Devrimci Muhammet Emin Buğra Efendi ile birlikte Afganistan’a geçerek Kâbil şehrine yerleşmiştir.
1938 yılında, Mehmet Emin Emin Buğra ve Türkiye’nin Afganistan Büyükelçisi Memduh Şevket Esendal’ın doğrudan desteğiyle Mehmet Rıza Bekin, Türkiye’ye gelerek Türk Maltepe Askeri Binicilik Okulu’na kaydolmuştur.
1944 yılında askeri yatılı okuldan mezun olan Mehmet Rıza Bekin, 1944-1946 yılları arasında Kara Ordusu Okulu’nda, 1946-1948 yılları arasında ise Kara Ordusu Topçu Okulu’nda eğitim almıştır.
1948 yılında Kara Topçu Okulu’ndan mezun olan Mehmet Rıza Bekin, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Topçu Birliği’nde subay olarak resmi askerlik hizmetine başlamıştır.
1950 yılında Kore Savaşı sırasında BM askeri birliklerinin 1. Türk Alayı Topçu Taburu Komutanı olan Mehmet Rıza Bekin, Kore’de Çin Halk Kurtuluş Ordusu’na karşı yapılan savaşa katılmış ve BM tarafından Üstün Hizmet Madalyası verilmiştir, Türkiye hükümeti tarafından “Gazi” unvanına layık görülmüştür.
Kore Savaşı’ndan dönen Mehmet Rıza Bekin, 1963-1965 yılları arasında Kara Kuvvetleri Komutanlığı Harp Okulu’nda askeri eğitimini sürdürmüştür.
Mehmet Rıza Bekin’in askeri kariyeri oldukça parlak olmuştur. Almanya’daki Türk büyükelçiliklerinde askeri ataşe, Amerikan büyükelçiliğinde askeri danışman, İran’daki Türk büyükelçiliğinde askeri danışman, alay komutanı, Kara Topçu Okulu’nda eğitmen ve Türk Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı’nda askeri istihbarat teşkilatının başkanı olarak görev yapmıştır. 1973’te tümgeneralliğe terfi etmiş ve 1977’de Türk ordusundan emekli olmuştur.
Mükemmel bir askeri mühendis olan Mehmet Rıza Bekin, 1989-1990 yıllarında BM himayesinde Afganistan’daki mayınları temizlemek amacıyla Pakistan’da kurulan BM Mayın Eylem Merkezi’nin başdanışmanlığını yapmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna gençliğinde şahitlik eden ve Çin saldırganlığından kurtulmak için yurt dışına göç etmek zorunda kalan Mehmet Rıza Bekin’in gönlünde daima vatanına, Doğu Türkistan’a ve milletine hizmet arzusu vardı.
Türk ordusundan emekli olduktan sonra, 1986 yılında İstanbul’da kurulan Doğu Türkistan Vakfı’nın başkanlığını üstlenmiş ve Doğu Türkistanlıların milli lideri İsa Yusuf Alptekin Efendi ile birlikte, Doğu Türkistan Milli Mücadelesi’nin Türkiye’deki nüfuz ve etkisini yaygınlaştırmak için yorulmadan çalışmıştır.
Mehmet Rıza Bekin, her zaman ulusal birlik ve dayanışmayı savunan ve bu konuda öncü rol oynayan bir liderdir. 1992’de Türkiye’de toplanan Doğu Türkistan Milli Kurultayı’nın fahri başkanlığına, 1998’de Türkiye’de kurulan Doğu Türkistan Milli Merkezi’nin başkanlığına, 1999’da Almanya’da kurulan Doğu Türkistan (Uyguristan) Milli Kurultayı’nın fahri başkanlığına ve 2004’te Almanya’da kurulan mevcut Dünya Uygur Kurultayı’nın fahri başkanlığına seçilmiştir.
Dünya Uygur Kurultayı’nın kurulmasından sonra, Mehmet Rıza Bekin Paşa kurultayı tüm gücüyle desteklemiş ve 2006 ile 2009’da toplanan kongrelerde delegelerimizin oy birliğiyle defalarca fahri başkan olarak seçilmiştir. Doğu Türkistanlıların milli birliğini güçlendirme ve sağlamlaştırma konusunda gençlerimize güçlü bir örnek oluşturmuştur.
Uygur Haber kaynağını belirtmeyi unutmayın!
İlk yorum yapan siz olun