İlham Tohti’nin haksız yere tutuklanmasının 11. yıl dönümünde, Almanya merkezli insan hakları kuruluşları, Alman siyasetçilerden onun serbest bırakılması için harekete geçmelerini talep etti.
Uygur ekonomi profesörü İlham Tohti’nin Çin hükümeti tarafından 15 Ocak’ta tutuklanmasının on birinci yıldönümünde, Risk Altındaki Halkları Savunma Derneği (GfbV), İlham Tohti İnisiyatifi, Hong Kong’a Özgürlük Derneği ve Avrupa Uygur Topluluğu, Alman siyasetçilerden Weimar İnsan Hakları Ödülü sahibinin serbest bırakılması için harekete geçmelerini talep etti.
GfbV’nin soykırım önleme ve koruma sorumluluğu uzmanı Hanno Schedler, “İlham Tohti’nin hiçbir suçu yok. Doğu Türkistan’daki Uygurların marjinalleştirilmesini kamuoyu önünde eleştirdiği için Çin hükümeti tarafından susturuldu. Onun davası, Çin hükümetinin azınlıklara ve insan hakları savunucularına yönelik sistematik baskısının tipik bir örneğidir. Mevcut Alman hükümetinden ve demokratik muhalefet partilerinden Tohti ve Çin‘deki diğer birçok siyasi tutuklu için çabalarını artırmalarını talep ediyoruz” dedi.
Almanya’nın Çin politikasının sadece bazı büyük şirketlerin çıkarlarıyla belirlenmemesi, aynı zamanda insan hakları için mücadeleyi de içermesi gerektiğini beliren Hanno Schedler, “İnsan onuruna bağlılık, İlham Tohti gibi barışçıl diyalog ve anlayış için mücadele eden insanlar için çaba göstermeyi gerektirir” diye ekledi.
İlham Tohti İnisiyatifi Başkanı Enver Can, “Alman siyasetinin AB ortaklarıyla birlikte İlham Tohti’nin serbest bırakılması için daha fazla çaba göstermesinin zamanı geldi. Kendisi tek kişilik hücrede, yetersiz gıda ve sağlıksız ortamda tutuluyor,” dedi.
Bir KÜLTÜRLERARA Köprü Kurucu ve Barış Elçisi
Avrupa Uygur Topluluğu Başkanı Asgar Can, “İlham Tohti topluluklar ara köprü olmaya çalışıyordu ve barış elçisiydi ve hala öyledir. Onun için sessiz kalıp net ifadeler kullanılmazsa, demokrasiden, insan haklarından ve insan onurundan bahsetmenin anlamı yoktur” dedi.
Hong Kong’a Özgürlük Derneği Başkan Yardımcısı Amy Siu, “İlham Tohti, halklar arasında karşılıklı saygıyı barışçıl bir şekilde savunduğu için tutuklandı. Bu haksız tutukluluğundan serbest bırakılmasını destekliyoruz,” dedi.
Örgütlerin basın açıklamasında son olarak, “2016/2017’den bu yana Çin hükümeti, yeniden eğitim kampları, yüz binlerce insana uzun hapis cezaları, zorla kısırlaştırma, zorla çalıştırma ve ailelerin parçalanması politikasıyla Uygurlara karşı soykırım gerçekleştiriyor” denildi.
Weimar Şehri İlham Tohti’nin Arkasında
Avrupa Parlamentosu’nun Saharov Ödülü ve Václav Havel İnsan Hakları Ödülü dahil olmak üzere çeşitli ödüllere layık görüldü. Ayrıca Uygur insan hakları savunucusu birkaç yıldır Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmektedir.
İlham Tohti İnsiyatifi ve GfbV’nin birlikte yaptığı tanıtım çabaları neticesinde İlham Tohti, 2017 yılında gıyabında Weimar İnsan Hakları Ödülü’nü almıştı. Ödülü o zamanlar Weimar Şehir Sarayı’nda Enver Can ve Risk Altındaki Halkları Savunma Derneği’nden Ulrich Delius teslim aldı.
Weimar şehir yönetimi internet sitesinde “İlham Tohti’ye karşı dünya çapında eleştirilen sert ceza, Çin hükümetinin Uygurların çoğunluğu oluşturduğu bölgedeki sorunların barışçıl ve esaslı bir çözümüyle ilgilenip ilgilenmediği konusunda şüphe uyandırıyor” vurgusu yapmıştı. Şehir meclisi, bu ödülle İlham Tohti’nin barış ve diyalog mesajının unutulmamasını ve serbest bırakılması için çabaların artırılmasını umut ediyor.
Ailesi 2017’den beri kendisini göremiyor
İlham Tohti, bilimsel bulgularına dayanarak, Doğu Türkistan’da Uygurlar, diğer Türk etnik gruplar ile Han Çinlileri arasında birlikte yaşamın nasıl başarılabileceğine dair somut öneriler sunmuştu. Makaleleri ve tartışma forumu olarak tasarladığı “Uyghurbiz” web siteleriyle Uygurlar ve Han Çinlileri arasında anlayış için çaba gösterdi. Bu çalışmaları nedeniyle devlet güvenlik güçleri tarafından sürekli taciz edildi ve ev hapsine alındı.
İlham Tohti 15 Ocak 2014’te gözaltına alındı. 23 Eylül 2014’te sözde “ayrılıkçılığa teşvik” suçlamasıyla ömür boyu hapse mahkum edildi. Ailesi 2017’den beri kendisini göremiyor.
Uygur Haber kaynağını belirtmeyi unutmayın!
İlk yorum yapan siz olun