David Novack’ın yönetmenliğini yaptığı, Çin’in Uygur halkına yönelik sistematik soykırımı gözler önüne seren etkileyici belgesel All Static & Noise, 15 Haziran 2025’te Berlin’deki Movimento Kino’da, 17 Haziran’da ise Hamburg’daki Abaton Kino’da gösterildi. Gösterimler, Uluslararası Af Örgütü’nün girişimleriyle düzenlendi ve uluslararası insan hakları camiasının Doğu Türkistan’daki süregelen krize yönelik duyarlılığını bir kez daha ortaya koydu.
Belgesel, Çin’in Doğu Türkistan’daki (Çin’de XUAR olarak adlandırılan) kapsamlı kampanyasının bir parçası olarak keyfi şekilde gözaltına alınan, işkence gören ve ailelerinden koparılan Uygurların öykülerini belgeliyor. Bu politikalar, uluslararası camiada insanlığa karşı suçlar olarak kabul ediliyor; bazı çevreler tarafından ise soykırım olarak tanımlanıyor.
Filmin merkezinde, ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Uygur akademisyen İlham Tohti’nin kızı Cevher Ilham yer alıyor. Cevher’ Ilham’in, babasının akıbetine dair cevap arayan genç bir öğrenciden halkının haklarını savunan kararlı bir aktiviste dönüşen kişisel yolculuğu, belgeselin duygusal temelini oluşturuyor.
Filmde ayrıca Uygur dili öğrettiği için Çin’de hapsedilen ve işkence gören bir dilbilimci olan Abduweli Ayup yer alıyor. Günümüzde sürgünde yaşayan Ayup, Çin’den kaçmak zorunda kalan diğer Uygurların hikâyelerini belgeleyerek ve eğitim yoluyla Uygur kimliğini yaşatarak filmde önemli bir rol üstleniyor.
Belgeselde ayrıca Çin’in toplama kamplarından sağ kurtulan kadın ve erkeklerin güçlü, birinci elden tanıklıkları da yer alıyor. Bu insanlar, keyfi tutuklamalardan psikolojik ve fiziksel işkenceye, sevdiklerinin kaybolmasına kadar birçok acıyı yaşamış. Yedi farklı ülkede çekilen film, bu tanıklıkları bir araya getirerek baskının boyutlarını ve Uygur diasporasının taşıdığı kolektif travmayı gözler önüne seriyor.
Her iki gösterimde de seyircilerle buluşması beklenen Cevher Ilham, seyahat belgeleriyle ilgili sorunları nedeniyle ABD’den Almanya’ya gelemedi. Onun yerine, İlham Tohti İnisiyatifi’nin kurucu başkanı Enver Can, Berlin gösteriminde açılış konuşmasını yaptı. Konuşmasında hem İlham Tohti’nin devam eden tutukluluğunu hem de Çin yönetimi altındaki Uygur halkının içinde bulunduğu vahim durumu vurguladı.
Tanık ifadeleri, uydu görüntüleri, animasyonlar ve nadir bulunan arşiv görüntülerinin birleşimiyle hazırlanan All Static & Noise, Çin’in devasa toplama kampı ağının iç yüzünü açığa çıkarıyor. Yıllar süren yapım süreci sonunda ortaya çıkan film, çok sayıda ülkedeki sürgün Uygurlarla yapılan röportajları da içererek devlet baskısının güçlü ve çok katmanlı bir portresini sunuyor.
Gösterimlerin ardından, bazı seyirciler İlham Tohti İnisiyatifi roll-up afişi önünde “Freedom for Ilham Tohti” (İlham Tohti’ye Özgürlük) yazılı pankartlar taşıyarak sembolik bir “aile fotoğrafı” çektirdi. Bu anlamlı jest, güçlü bir dayanışma duygusunu ve adalet ile insan haklarına yönelik kararlılığı yansıttı.
Berlin ve Hamburg’daki gösterimler, Uluslararası Af Örgütü tarafından organize edilerek Uygur krizine dair farkındalık yaratmak, hafızayı canlı tutmak ve uluslararası dayanışmayı güçlendirmek adına etkili bir platform oluşturdu.
İlk yorum yapan siz olun