İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Doğu Türkistan’daki toplama kamplarının arkasındaki isimler

New York Times’ın haberinden alıntıdır.

Uygur kökenli yerel propaganda memuru Rukiye Maymati, iş arkadaşlarını girişilecek büyük bir görevden önce uyarıyor: çok sayıda Uygur’u ve diğer Müslüman azınlıkları tutuklamak.

Maymati’nin dediğine göre Çin hükümeti, Şincan bölgesini “aşırılıkçı” fikirlerden temizlemek istiyor. Maymati gibi seküler Uygurlar kendilerini, halklarının iyiliği için kampanyaya destek vermek zorunda hissediyorlar. İnternette yayınlanan mesajında Maymati “Bu görev akrabalarınızı ve ailelerinizi korumak amacıyla hazırlandı. Bu, özel bir zaman için özel bir eğitim türü” cümlelerini sarf etti.

Maymati’nin yazdıkları, Çin’in Mao zamanından beri en geniş kapsamlı tutuklama dalgasında, Komünist Parti Genel Sekreteri Şi Cinping ve diğer üst düzey yetkililerin parmağı olduğunu gösteren bir iz olarak değerlendirilebilir. Uluslararası kamuoyunca sık sık eleştirilen tutuklama dalgalarında yüz binlerce Müslüman, günlerce, aylarca, bazen de yıllarca “dönüştürme” kamplarında tutuluyor.

Kaşgar’daki Mao Zedong heykeli.

Pekin hükümeti tesislerin mesleki ve hukuksal eğitim verme maksadıyla kurulduğunu savunuyor ve kitlesel tutuklama iddialarını reddediyor.

Şi’nin ziyareti dönüm noktası oldu

Genel Sekreter Şi şimdiye dek kamplar hakkında herhangi bir yorumda bulunmadı fakat belgelere göre 2014’teki Şincan (Doğu Türkistan) ziyaretinden sonra, Şincan (Doğu Türkistan) politikasını değiştirerek Uygur azınlığı asimile etmeye yönelik politikalar benimsedi. Önlemlerin yetersiz kaldığı yönündeki raporlardan sonra ise sert yönetimiyle bilinen Komünist Parti’nin Tibet’teki şefi Çen Çuanguo’yu Şincan (Doğu Türkistan)’a atadı. Çen aynı zamanda Politbüro üyeliğine terfi ettirildi.

Çen Çuanguo

Etnik çatışmalardan mustarip başka bir sınır bölgesinde, Tibet’te, Çen güvenlik önlemlerini genişletti, parti yetkililerini köylere gönderdi ve Budist manastır ve tapınakların kontrolünü sıkılaştırdı.

Donald Trump yönetimi toplama kamplarıyla ilişkili Çinli yetkililere ve firmalara yaptırımları ağırlaştırıyor. Bazı kişilerce bu, Washington ile Pekin arasındaki sürtüşmeyi ticaret ve askeri anlaşmazlıklardan insan haklarına doğru genişletecek bir hareket olarak görülüyor. ABD Senatosu’nda iki partiden üyelerin bulunduğu bir komisyon, Çen ve altı diğer yetkiliyi potansiyel hedef olarak gösteriyor.

24 milyon Uygur demir yumruk altında

Radikal İslamcılık ve Uygur milliyetçiliğine karşı Pekin, 24 milyon Uygur’un yaşadığı Şincan (Doğu Türkistan)’da sıkı güvenlik önlemleri uyguluyor. 2014’e kadar güvenlik güçleri Uygur ayrılıkçıları sorumlu tuttukları şiddet olaylarıyla mücadele ediyordu. Şi Cinping, 2014’te Şincan (Doğu Türkistan)’ı ziyaret eden ilk Çinli lider oldu. Ziyaret bittikten henüz birkaç saat sonra eyalet başkenti Urumçi’de bombalar ve bıçaklarla gerçekleştirilen saldırıda, üç kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 80 kişi de yaralandı. Saldırıdan sonra Şi, eyaletin demir yumrukla yönetilmesine karar vererek güvenlik önlemlerini artırdı. Ziyaretten bir yıl sonra, belgelerin gösterdiğine göre “eğitim yoluyla dönüştürme” amacıyla kamplar kurulmaya başlandı. Kamplar o zamanlar küçüktü ve tutukluluk süreleri kısaydı.

Genel Sekreter Şi, etnik azınlıkların daha kapsayıcı “Çin ulusuna” asimilasyonunu savunuyor

Devlet raporlarına göre genç Uygurlar, önceki nesillerle karşılaştırıldığında Çin’e daha yabancılaşmış durumda. Belgelerde ayrıca, Ortadoğu’ya giden Uygurlar, aşırılıkçı ideolojileri ve savaş deneyimlerini Şincan (Doğu Türkistan)’a geri getirmelerinden ötürü potansiyel tehdit olarak görülüyor.

Artan güvenlik harcamaları

Şincan (Doğu Türkistan)in güneyinde çalışan bir resmi yetkili, “2017 yılından bu yana, çoğu mahkûm olmak üzere birçok tutuklu bulunuyor. Eğitim yoluyla dönüştürme merkezlerine gönderilenlerin sayısı da hayli yüksek” diyor. Kamplar ve denetim arttıkça, Pekin, bu yıl başlarında açıklanan verilere göre, güvenlik harcamalarının 2017’den itibaren bir önceki yıla göre neredeyse ikiye katlandığı Şincan (Doğu Türkistan)’a yeni fonlar ayırdı.

Hotan’da bir toplama kampı.

İnsanlara alkol ve sigarayı bırakmalarını söylemek gibi eylemleri dahi içine alacak biçimde yapılan “dini aşırılık” tanımı, Çinli yetkililer tarafından kendi halindeki dindar Müslümanları bile cezalandırmak amacıyla kullanılıyor.

Sincan yönetimi geçtiğimiz yılın sonunda güvenlik operasyonunun “mutlak istikrara” ulaşana kadar beş yıl süreceğini açıkladı.

Kaynak: Medyascope     Yazar:  Kubilay Barış Çelik  15 Ekim 2018

İlk yorum yapan siz olun

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir